We zien allemaal dezelfde wereld, maar hoe we gebeurtenissen interpreteren, verschilt sterk. Sjlomo hamelech zegt in Misjle 2:14: "De ogen van een wijs persoon zit in zijn hoofd." De verklaring van het hoofd in deze vers is dat het hoofd refereert naar het intellect. Een wijs persoon verwerkt de gebeurtenissen middels zijn intellect. Een dwaas daarentegen heeft geen reële gedachte in hetgeen hij ziet, waardoor hij de verkeerde conclusies trekt.

Op Sjabbat reciteren wij Tehilliem/Ps. hoofdstuk 92 "Een Lied voor de Sjabbatdag”. Echter is dit hoofdstuk geen lofprijzing voor de Sjabbat. Waar zit het verband tussen dit hoofdstuk en de Sjabbat?
De Midrasj leert dat dit hoofdstuk gereciteerd werd door Adam Harisjon. Adam werd op vrijdag geschapen en zei dit hoofdstuk aan het begin van de Sjabbat. Het is dus niet een hoofdstuk dat over de Sjabbat zelf spreekt, maar eerder een Tehilliem dat op de Sjabbat uitgesproken wordt.

Dit was de eerste dag van het bestaan van Adam toen hij de wereld in al zijn schitterende schoonheid en heerlijkheid zag. Hij verwonderde zich over G'ds handwerk: de perfecte wereld die Hij heeft geschapen. Zo roept hij uit: "Jij verblijdt mij, G'd, met Jouw daden, om de werken van Jouw handen zing ik een vrolijk lied!"

Er was alleen een groot probleem. In deze perfecte wereld bleek ook een onvolmaaktheid te bestaan. Adam voorzag dat de goddelozen zouden opbloeien en de rechtvaardigen zouden lijden. Dit lijkt op een gerechtelijke dwaling. Echter begreep Adam wat er aan de hand was en zei: "hoe groot zijn Jouw daden, G'd, buitengewoon diepzinnig zijn Jouw gedachten."

Kijkend naar de fysieke wereld met onze ogen is niet voldoende. Men moet proberen de bedoelingen van G'd te doorgronden en deze te begrijpen. Zoals Adam in Tehilliem 92 zegt: "een dwaas kan niet weten, noch een dwaas kan het begrijpen, wanneer de goddelozen nu bloeien als gras ... zodat ze zullen worden vernietigd in de eeuwigheid."
Er is dus geen gerechtelijke dwaling en de wereld is inderdaad perfect. Als men imperfectie ziet, dan is dat omdat wij G'd plannen niet snappen. Dingen gaan volgens plan. Niet ons plan, maar Zijn plan. Er is een andere wereld die eeuwig is, waar de rechtvaardigen beloond worden en slechten worden gestraft. De goddelozen mag dan wel in deze tijdelijke wereld gedijen, zodat de vrije wil zijn werk kan doen. Want wanneer de goddelozen onmiddellijk gestraft zouden worden en de rechtvaardigen onmiddellijk beloond zouden worden, zouden wij robots zijn, marionetten zonder een vrije wil. G'd wilt geen marionetten, maar partners in Tikkoen Olam.

Om even terug te komen op Misjle 2:14: "de ogen van een wijs persoon zit in zijn hoofd." Dit verwijst dus naar de perceptie van de wijs persoon. Deze fysieke wereld ziet de wijze persoon als iets dwaas, maar snapt dat dit slechts van een tijdelijke wereld is, zoals in de Misjna Avot staat geschreven: "De wereld is slechts een gang of portaal die leidt naar de het eeuwige paleis van de komende wereld."
De dwaas is niet zo'n diepe denker. Hij neemt de Tora niet in acht, leeft in luxe, terwijl sommige rechtschapen mensen in dit leven met grote lijden te maken krijgen. Zo'n dwaas komt dan tot de conclusie dat er geen gerechtigheid is in deze wereld. Dit omdat hij zijn verstand simpelweg niet gebruikt.

In Tehilliem 92 legt Adam uit waarom uiteindelijk deze wereld dus wel perfect is.

Tijdens de werkweek zijn wij te druk om deze diepzinnige gedachten te hebben. Daarom kan onze waarneming van deze wereld vertroebeld worden waardoor wij denken dat de goddelozen veel meer dan de rechtvaardigen worden beloond. De Talmoed legt uit dat Sjabbat een portaal is naar Olam Haba, de eeuwige spirituele wereld, is. Dit omdat we dan de discrepantie tussen het lot van de rechtvaardigen en het lot van de goddelozen realiseren. En die realisatie is dat die discrepantie slechts een illusie is.

Met deze diepe gedachte in het achterhoofd oefenen wij onze vrije wil naar behoren uit.