De RaMCHaL resumeert een en ander aan het einde van hoofdstuk 11.
Nogmaals Chilloel Hasjem Vorige keer hebben we uitgebreid 'Chilloel Hasjem' [onteren van Hasjem's Naam] besproken. Wat onder chilloel Hasjem valt en wat de gevolgtrekkingen zullen zijn. Ook leerden we hoe we daarin tejoeva' moeten doen, iets wat bij deze awerah, zonde, erg moeilijk en ingewikkeld is.
Chol betekent 'gewoon', 'alledaags'. Bij Chilloel Hasjem maak je – chas wesjalom [G'd Verhoedde] – van Hasjem's Naam iets alledaags, alsof je met Hem geknikkerd hebt op school. Hiermee verneder je Hasjem's Naam in het openbaar. Onder Chilloel Hasjem kan je alles verstaan alle handelingen wanneer men, zowel niet-Joden als niet-vrome Joden, denken “zie die Charedische Jood nu”, waardoor de reputatie van zowel Hasjem als Zijn Tora ter grabbel wordt gegooid waardoor Tora en Hasjem in een negatief daglicht wordt gesteld. Of je laat mensen denken: “als hij dit doet, dan zal het Halachisch wel geoorloofd zijn”, waardoor mensen uit onwetendheid slecht gedrag gaan kopiëren. Mensen krijgen dus een verkeerd beeld van Hasjem en Zijn Tora. Daarom is het zaak dat je nooit meedoet aan de verloedering van de maatschappij, ook als deze in de Joodse kehillot – Joodse gemeenschappen – zouden plaatsvinden. Je moet het niet willen om daar onderdeel van te zijn.
We bespraken de vorige keer ook hoe je tesjoeva' kan doen voor Chilloel Hasjem. We sommen het nogmaals op:
1. stop met gedrag wat Chilloel Hasjem is 2. heb er ook oprecht spijt van 3. schaam je ervoor dat je Hasjem's Naam hebt besmeurd 4. doe daarover Widdoej – intense schuldbekentenis 5. kom erop terug tijdens Jom Kippoer 6. je zult door Chilloel Hasjem een of ander manier toch jissoeriem – lijden – voor moeten ondergaan 7. de daad van Chilloel Hasjem heeft invloed op de timing en manier van jouw dood 8. doe precies het tegenovergestelde van Chilloel Hasjem en dat is Kiddoesj Hasjem. En wel met de zelfde daad [zie HIER voor meer uitleg].
Verder moet je juist in de verloedering van de maatschappij juist de mooie lichtpuntjes laten zien door goed te zijn voor mens [Jood en goj] en dier. Hiermee laat je zien dat de wereld niet alleen corrupt is, want iedereen ziet de corruptie en de meeste mensen doen er aan mee. Door juist hierin een licht te zijn – door je te onderscheiden – doe je aan Kiddoesj Hasjem!
Overigens is niet intentionele Chilloel Hasjem ook een probleem!
Ook hebben we de vorige keer besproken wat nog meer Chilloel Hasjem kan zijn, terwijl je dat niet zou verwachten. Een ander voorbeeld is het volgende. Het is Halachisch niet verplicht om als man een baard te laten staan. Als je je scheert, ben je Halachisch wel verplicht om het haar niet geheel met wortel en al weg te scheren. Gestel nu dat je – omdat je charedisch bent – altijd een baard gedragen hebt en je besluit je baard af te scheren, dan is dat wél Chilloel Hasjem. Waarom? Mensen die geen verstand hebben van Halacha, denken dat je minder vroom bent geworden, dus de Tora is misschien niet zo positief, anders zou je weel vroom gebleven zijn! Zie hoe belangrijk is om Torastudie te doen, zodat je hier ook inzicht in gaat krijgen. Je leert daarnaast je slechte middot – eigenschappen – te bedwingen, want sommige middot, zoals we de vorige keer ook leerden, zorgen ervoor dat je Olam Haba niet zal betreden!
Verspil je plekje in Olam Haba niet! Drie dingen zorgen ervoor – zoals de vorige keer geleerd - dat je Olam Haba niet zal betreden en dat zijn jaloezie, lusten en eerzucht [Avot 4:21]. En deze mensen moet je ontwijken, omdat hun gedrag als avodah zara – afgoderij – wordt beschouwd. Dat zijn boze mensen en mensen die trots zijn. Boze mensen doen als het ware aan avodah zara, omdat zij boos worden op mensen die hen onjuist bejegenen. Als gevolg dat zij niet erkennen dat alles van Hasjem komt! Zij worden boos op de ander, terwijl het Hasjem is die je met de stok [de persoon waarop je boos bent] geslagen hebt. Als iemand je slaat, dan wordt je toch ook niet boos op dood materiaal zoals die stok?
Iemand die trots is, kan Hasjem wel als de Allerhoogste erkennen, maar diegene denkt dat Hij maar ietsjes hoger is dan hijzelf. Dit zijn mensen die zeggen: “Ik ben religieus op mijn manier”. Voorts kun je niet altijd een trots persoon herkennen. De RaMCHaL geeft wat handvatten. Troste mensen zijn mensen niet tegen iedereen wensen te praten. Zij voelen zich te goed voor een bepaald slag mensen. Trotse mensen lopen vaak op een bepaalde manier. Trotse mensen willen uitsluiten naar bijvoorbeeld fancy feestjes gaan [dus binnen bepaalde kringen bevinden]. Trotse mensen kleden zich op een bepaalde manier. Ze willen in ieder geval altijd heel speciaal gekleed gaan, zodat ze de aandacht naar zichzelf kunnen toetrekken. Trotse mensen nijgen er snel naar een gesprek kort te houden, omdat ze geen 'kostbare' tijd in de ander willen steken. Trotse mensen stellen hun hoge verwachtingen altijd bij naar een nog hoger niveau. Het is voor hen haast een verslaving. Ook tonen zij dikwijls valse bescheidenheid, wat heel gevaarlijk is. Iemand die niet begiftigd is van valse bescheidenheid, is eerlijk in en over zijn krachten en zijn zwakheden en zal deze niet bezoedelen. Tot slot lijkt de trots persoon naar je te luisteren. Hij hoort je praten, maar luister niet. Hij denkt ondertussen aan dingen die hij veel belangrijker vindt. Dat zijn de mensen die vaak niet meer weten dat je onlangs uitgebreid iets belangrijks hebt verteld en ze weten [mits er sprake is van een cognitief probleem] het waar je over hebt gehad.
Volgende keer gaan we hoofdstuk 12 van het meestersstukje van de RaMCHaL bespreken.
Er is hierover nog veel meer te leren in de sjioer van rabbi Mizrachi. Het is niet noodzakelijk, maar mocht je mee willen lezen en lernen met de sjioeriem, kun je de Mesillat Yesharim hier [hebr-eng] of hier [eng] [mee]lezen.
