Foto credits: Vozesneias

Op 9 Aw werd zowel de eerste alsook de tweede Tempel in Jeruzalem verwoest. Het begin van de diaspora. En toch, en misschien wel juist daarom, dawenen de Joden met hun aangezicht richting Jeruzalem.

Bidden richting de Tempel in Jeruzalem?

Regelmatig word ik geconfronteerd met goedwillende en een beetje nieuwsgierige mensen die vragen stellen of hun verbazing uitspreken over bepaalde Joodse gewoonten. Gewoonten komen soms ietwat vreemd en misschien wel een beetje primitief bijgelovig over. Ik begrijp dat. Maar toch ben ik dan, voordat ik uitleg geef, soms een beetje stout. Het is namelijk een goed Joods gebruik om een vraag met een wedervraag te beantwoorden, en dus vraag ik dan bijvoorbeeld: waarom is het in Nederland onbehoorlijk om iemand de linker in plaats van de rechterhand te geven? Waarom zeggen wij bijna continu ‘goedemorgen, goedemiddag’ en rond het tijdstip van twaalf uur maken wij dagelijks dezelfde saaie grap, terwijl wij op ons horloge kijken, dat het al ‘goedemiddag’ behoort te zijn als de ander nog meent dat het ‘goedemorgen’ is. En dan die Nederlander die in Engeland komt en uitgebreid gaat uitleggen ‘hoe het met hem gaat’ als de Brit hem heeft gevraagd ‘how do you do?’. ‘Afkloppen’ doen we ook graag, maar dan wel op ongelakt hout! 

Waarom spreken Joden hun gebeden uit richting het Heilige Land? In Israël zelf richting Jeruzalem? En in Jeruzalem naar de plaats waar eens de Tempel heeft gestaan. Het voor de hand liggende antwoord luidt: De Tempel is de poort naar de Eeuwige. Maar G’d is toch overal aanwezig: ‘de gehele wereld is gevuld met Zijn Eer’. En als Hij dus overal en altijd aanwezig is, waarom dan een specifieke richting gebruiken om tot Hem te bidden? De vraag wordt nog sterker als wij weten dat de huidige gebeden die wij dagelijks uitspreken gekomen zijn in plaats van de offerdiensten in de Tempel. De gebeden zijn dus als het ware de spirituele vervanging van de toenmalige offerdiensten. En dus is de koppeling aan een gebouw van steen, de Tempel, en aan een driedimensionale locatie, nog verwarrender.

Wat was de essentie van de Tempel in Jeruzalem? Bouw voor mij een Heiligdom en Ik zal in dat Heiligdom aanwezig zijn. Van het Joodse volk werd gevraagd om van steen een bouwwerk neer te zetten. Een bouwwerk om de Eeuwige te dienen. En als dat gebouw, die Tempel, er staat, dan zal Hij daar aanwezig zijn. Hij zal daar aanwezig zijn?? De Eeuwige is toch onbegrensd en dus overal aanwezig? Maar hier komt de Thora ons een essentiële les leren. De Eeuwige overstijgt alle aardse beperkingen. En juist daarom is Hij in staat om zich ook te begrenzen, omdat niets voor Hem onmogelijk is. En dus kan Hij Zich ook, zo Hij dat wenst, binnen een beperkt gebied, de Tempel in Jeruzalem, sterker manifesteren dan op andere plaatsen binnen Zijn Schepping. 

Waarom spreken wij onze dagelijkse gebeden uit richting de Tempel in Jeruzalem? Om te benadrukken dat van ons niet wordt verlangd om in hogere sferen de Eeuwige te dienen, wij mogen niet gaan zweven. Het gebed is een middel dat tot doel heeft om ons te ondersteunen bij onze hoofdtaak hier op aarde: het bouwen van een Tempel. Ons huis moeten wij verheffen tot een heiligdom, door het open te stellen voor de medemens in nood. Voeding gebruiken wij om krachten te verzamelen om de ge- en verboden na te leven. Van ons wordt verlangd dat wij een tafel veranderen in een altaar, doordat wij die tafel gebruiken om te lernen.

Kortom: Kent G’d op al uw wegen. Als wij een stuk steen nemen en transformeren die steen tot een relikwie, dan bouwen wij onze individuele Tempel. Voorwaarde is hierbij wel: G’dvrezendheid! Vandaar Jeruzalem, Jerat-sjalem, volmaakte vrees!

Om deze levensopdracht te benadrukken, wenden wij ons richting de Tempel in Jeruzalem tijdens de gebeden, dagelijks en door de eeuwen heen. 

©Opperrabbijn Jacobs 2016