Nu Hasjem deze wereld voor ons geschapen heeft om zo onze beloning in Olam Haba te verdienen, moeten we een klein beetje begrijpen hoe de natuur en wonderen werken. Dit heeft namelijk alles te maken met het hebben en het toepassen van emoenah – geloof – wat een van de fundamenten is om dit leven te kunnen 'overleven'.

Het plan van de schepping, zo leert Rav Dessler ons in zijn monumentale 'Mivtach Me'eliyahu', geeft ons allen de indruk dat wij in een stabiele fysieke omgeving leven die natuurwetten kent waardoor wij hier kunnen leven, functioneren en onze bechirah [vrije wil] kunnen uitvoeren. Door die natuurwetten zouden er sprake zijn van oorzaak en gevolg en zelfs kansberekeningen op situaties zouden toepasbaar zijn. Liever gezegd, zonder die natuurwetten en voorspelbare oorzaak gevolg zouden wij onze bechirah niet kunnen toepassen.
Dit is onjuist.

De RaMCHaL leert in zijn – evenzo – monumentale boek 'Derech Hasjem' het volgende.

Deze wetenschap bevestigt wat de RaMCHaL – zij het veel dieper – ons in Derech Hashem leert.

Deze Schepping van het hele universum bestaat uit twee basis delen: spiritueel en fysiek. Het fysieke aspect kunnen we weer opdelen in aards en hemels. Betreft het hemelse, denk dan aan de sterren en de planeten. Het aardse is alles wat onder de hemel bestaat en leeft.
Het spirituele is alles wat niet met het fysieke te bespeuren is.
In de transcendente wereld kennen we een aantal wezens. Zielen die in fysieke lichamen moeten functioneren en entiteiten die niet geschapen zijn om in fysieke lichamen te leven. De laatste groep is op te delen in Kochot - Krachten [ook wel de Serafiem, saraf, branden Jesjajahoe/Jes.6:1-2] - en Melachiem - engelen. Kochot en Melachiem leven allemaal op verschillende niveaus. De variëteiten onder de engelen zijn zo divers, dat we gemakkelijk kunnen stellen dat ieder groep een ander ras is binnen de algemene klasse van de melachiem.
Dan heb je ook nog een tussenklasse tussen het fysieke en het spirituele en dat zijn de demonen. In andere artikelen gaan wij dieper in de klasse van de demonen.

Alles in deze wereld heeft een tegenhanger onder de transcendente Krachten. Ieder entiteit en proces in deze wereld is gelinked aan een Koach - Kracht - en volgen een systeem besloten door de Kadosj Baroech Hoe. Deze Kochot zijn daarom de wortels van alle fysieke dingen en alles in de fysieke wereld is een afdeling of sectie en resultaat van deze scheppende Kochot. Het fysieke en het spirituele zijn dus aan elkaar verbonden en aan elkaar gelinked in een ketting.

Ieder fysieke entiteit en proces hier op aarde is onder toezicht van een bepaalde type malach, engel. Deze engelen hebben de verantwoordelijkheid over het in stand houden van de processen van de natuur. Maar zo ook wanneer er in het proces een wijziging plaats vindt [wonder] in opdracht van Hasjem. Maar de staat en bestaan van het universum, ook fysiek, emaneerde dus vanuit de Hogere Krachten, de Sefirot. Alles in het universum is afhankelijk van de Serifot. Alles wat hier bestaat is het gevolg van iets wat onder de Kochot heeft plaats gevonden. Maar weet, de Serifot Zijn de geschapen emanimerende scheppende krachten van de Kadosj Baroech Hoe Zelf. Zij vormen géén onderdeel van Zijn Wezen. Zij zijn Zijn scheppinsinstrumenten.

De Serifot waren de eerste dingen die werden geschapen en zij werden gerangschikt in diverse systemen en geplaatst in verschillende domeinen. Alles wat later werd geschapen was het resultaat van dit en allemaal volgens de Wil van de Schepper. Alles wat dus later geschapen werd, waren dus het resultaat van de Serifot. Dit resultaat, de Schepping alhier, linkt de Serifot aan het fysieke. Alles wat in het verleden is gebeurd of nu gebeurt of zal gebeuren, heeft zijn oorsprong in de processen die onder de Kochot plaatsvinden.

Er bestaat een uitzondering op deze natuurregel en dat is de vrije wil van de mens. De vrije wil is enkel en alleen beperkt tot wel of geen ontzag hebben voor de Kadosj Baroech Hoe. Verder wordt alles door Hem bepaald. Voor niet-Joden wordt Zijn besluit vastgesteld in de mazzal. Joden staan dikwijls boven de mazzal en door tefillah – gebed – kan het proces [het resultaat van de Kochot] veranderd worden. Je moet je dus goed realiseren dat de daden van mensen dus niet het resultaat is van de vrije Wil, maar de meeste daden zijn de Wil van de Allerhoogste om iemand te straffen of te belonen [oorzaak, gevolg]. Dit heeft een zelfde verloop als andere natuurlijke fenomenen waarvan de invloed neerwaarts gericht is vanuit de Hoogste Kochot.

De vrije wil van de mens, Jood en niet-Jood, heeft de kracht om de wereld te beïnvloeden. Dit in zowel gedachten, woord en daad. Hierdoor kent de wereld twee tegenovergestelde invloeden. De eerste is deterministisch, wat invloed vanuit de Kochot boven naar deze wereld betekent en de tweede is indeterministisch. Indeterministisch is invloed van onderaf dat naar boven gaat als gevolg van de vrije wil van de mens in deze fysieke wereld. Dit betekent concreet dat indeterministische overwicht het deterministische kan beïnvloeden. Dus zowel verkeerde als goede beslissingen van ieder mens heeft directe invloed, door die gelinkte ketting tussen het fysieke en spirituele, op de Hoogste Kochot.

We gaan weer terug naar onze discussie natuur versus wonder. Spreken Rav Dessler en de RaMCHaL elkaar tegen? Integendeel!Wat is een natuurwet? Volgens onze beleving is dat een proces die Hasjem ingang zet waaraan wij gewend zijn. Hierdoor denken wij de uitkomst of gevolg te kunnen voorspellen. Voorbeeld. Als je een zaadje plant in de grond, dan weet je dat na het rottingsproces van het zaadje een plant, bloem, boom of stuik uitgroeit. Dit komt ontelbaar keren voor.

Maar wanneer een mens doodgaat, begraven wordt en het lichaam zich ontbindt, verwachten wij niet dat het lichaam uit dat graf zal opstaan. Zo ja, dan is dat in onze ogen een wonder, want het komt nauwelijks of niet voor. Als de situatie andersom zou zijn, dan zou Techiat Hametiem een natuurlijk verloop zijn en het groeien van een plantje uit een verrot zaadje een wonder. Dit komt omdat wij a. niet realiseren dat het proces hetzelfde is. Techiat Hametiem, Opstanding van de Doden, is geen groter wonder dan de groei van een plant uit een verrot zaadje. En b. natuur of wonder. Voor Hasjem is dat een en dezelfde. Alles wat de Krachten en Melachiem doen gaat namelijk onder strikte toezicht van Hasjem. Hasjem geeft voor iedere handeling dus toestemming. Zonder Zijn toestemming zijn de Krachten en Melachiem niets.

Hierdoor moeten we gaan realiseren vanuit een *werkelijke emoenah wat het concept van 'natuur' is. Iets natuurlijks is niet anders dan een nisajon – test – voor de mens. Alles wat wij kunnen scharen onder iets natuurlijks is niets meer of minder dat Hasjem een situatie doet ontstaan waardoor wij de mogelijkheid ook hebben om onze bechirah – vrije wil – uit te voeren. Werkelijke emoenah erkent dat er geen verschil is tussen een natuurlijke gevolg of een wonder. Alles komt van Hasjem. De werkelijke oorzaak van alles is – zoals we zien hoe de Krachten en Melachiem werken – is de ratson – wil – van Hasjem!

Dit betekent concreet dat je niet alleen in theorie, maar ook in praktijk realiseert dat enkel en alleen de ratson van Hasjem de directe oorzaak is van ieder natuurlijke en schijnbaar wonderlijke gebeurtenissen. Daarom is het begrijpelijk dat niet-Joodse denkers – die gevangen zitten in de corrupte strikken van het materialisme – alles uitleggen in termen van materiële concepten. Zij hebben geen inzicht betreffende wisselwerking van de materiële wereld en de spirituele wereld, laat staan van de ratson van Hasjem. Daarbij heeft Hasjem ons de Tora in de woestijn gegeven. Door ons de Tora in de woestijn te geven, waar niets kan groeien, ontwikkelen, laat staan functioneren, leerde Hasjem ons dat toewijding aan de Tora nooit verenigbaar is met het geloof in het 'natuurlijk' beloop van de natuur [laten we ons daarom afvragen waarom de meeste zaadjes wel tot een boom groeien, maar ook een aantal niet, waarom de ene zieke wel goed reageert op medicijnen en de ander met dezelfde aandoening doodgaat, waarom de ene frontale botsing dodelijk is en dezelfde botsing vanuit zelfde hoek en snelheid niet. Hierdoor vallen kansberekeningen sowieso altijd in het water]. Dit begrijpend, aanvoelend en praktiserend, zal de rest van dit artikel met de bij behorende bronnen ook niet wonderlijk in de oren klinken.

*Footnote: emoenah is niet zomaar 'geloof' in Hasjem en dat alles van Hem komt. Emoenah is een gevoel van absolute zekerheid, waardoor er geen ruimte in iemands hart is voor twijfel of wat dan ook. Dit aldus Rav Dessler die Rav Yerucham Levovitz van Mir citeerde.