Kan Rabbi Akiva's [Akiwa] Seder van bijna 2000 jaar geleden ons helpen het hoofd te bieden aan het Coronavirus in het jaar 2020?

De Pesach Haggada stelt dat vijf wijzen, Rabbi Akiva en zijn collega's, de hele nacht bij de Seder over de uittocht uit Egypte vertelden, totdat hun discipelen kwamen en tegen hen zeiden: "Rabbaniem van ons, de tijd voor het reciteren van de ochtend Sjema is aangekomen."

Bij de Seder gaat het erom dat beide ouders hun kinderen vertellen over het Exodus-verhaal. Dus waar waren de vrouwen en kinderen van deze grote rabbijnen? Het Jodendom keurt een seder alleen voor mannen niet goed.

De Aruch HaShulchan stelt in zijn commentaar op de Haggada dat deze Seder in Bnei Brak plaatsvond na de vernietiging van de Tweede Tempel en tijdens de Hadrianische vervolgingen. Dit was een van de meest tragische en wanhopige tijdperken in de Joodse geschiedenis. De opstand van Bar Kochba was om de soevereiniteit over het land Israël te heroveren een mislukking gebleken. De collectieve ziel van Israël werd verpletterd toen Joodse rabbinale leiders (de *10 martelaren) doodgemarteld werden.

Voor het Joodse volk doemde een lange en bittere ballingschap op aan de horizon. En toen kwam de Jom Tov van Pesach. Hoe konden de Joden mogelijk een Pesach Seder van vrijheid vieren temidden van vervolging, terreur en wanhoop? De families van deze grote rabbijnen werden in quarantaine geplaatst, misschien vanwege de angst om ontdekt te worden door de Romeinse soldaten, of door een plaag [zoals Coronavirus]. Tijdens deze periode van gebroken hoop en mislukte verwachtingen was er onder het Joodse volk geen grotere persoon van geloof dan Rabbi Akiva. Alles aan hem suggereerde een geest van onvergelijkbaar optimisme. Ondanks het feit dat hij de belangrijkste spirituele inspiratie was geweest voor de mislukte opstand van Bar Kochba, gaf hij zich nooit over aan wanhoop.

We hebben nu Rabbi Akiva nodig om ons te helpen omgaan met onze angst en wanhoop van het Coronavirus.

Tijdens een geweldig gebeurtenis in de Talmoed [Makkot 24] liepen R 'Gamliel, R' Akiva, R 'Elazar ben Azaria en R' Yehoshua [3 van deze 4 wijzen waren ook bij de Seder in Bnei Brak] op Mt. Scopus, toen ze een vos zagen verschijnen uit de plaats van het Heilige der Heiligen op de Tempelberg. De rabbi's begonnen te huilen, maar R 'Akiva lachte. Toen ze hem vroegen om de reden van zijn gelach uit te leggen, legde R 'Akiva uit dat de aanwezigheid van de vossen de waarheid van de profetie van vernietiging van de Tempel bevestigde. Dan zal zeker de profetie van de toekomstige verlossing van Israël zal uitkomen.

R 'Akiva is de figuur die het totale geloof in Hasjem vertegenwoordigt, en het totale geloof in de toekomstige bestemming van het Joodse volk. Zijn eigen dood vol lijden dient als een van de meest spiritueel krachtige momenten in onze tragische geschiedenis. R 'Akiva werd ter dood veroordeeld omdat hij weigerde de Hadrianische wetten te gehoorzamen die de leer van de Torah verboden.

De Talmoed zegt: "Toen R 'Akiva werd weggevoerd voor executie, was het het uur voor de recitatie van de Sjema aangebroken. En terwijl de Romeinen zijn vlees scheurden met ijzeren kammen, aanvaardde hij het koningschap van de hemel op zich. Zijn discipelen waren verbaasd. Zij riepen: 'Rebbe, zelfs op dit moment?' Stervend, zijn lichaam gemarteld, legde R 'Akiva uit dat hij tot dan toe nooit de gelegenheid had gehad om de mitswa te vervullen om Hasjem met heel je ziel lief te hebben. “Nu ik die kans heb, waarom zal ik die dan niet vervullen?" [Berachot 61].

Het Sjema is ons getuigenis van ons geloof in de uiteindelijke verlossing. 'Hoor Israël, Hasjem die nu Alleen door ons wordt geaccepteerd als onze G’d, zal uiteindelijk door de VN en de EU worden geaccepteerd als de enige echte G’d.' Dit is de betekenis van het Sjema zoals uitgelegd door de Talmoed. Met zijn stervende adem is dit de laatste erfenis van geloof en optimisme die R 'Akiva aan alle toekomstige generaties heeft nagelaten.

Daarom nodigen we Rabbi Akiva elk jaar uit om onze eigen Pesach Seder te inspireren. Omdat Rabbi Akiva ons rolmodel is met het omgaan met Corona door nooit te wanhopen maar vol te houden. In het Jodendom draait alles rond hoop en eeuwig optimisme!

*Footnote: [red. T.t.v. Hadrianus werden deze 10 Misjnàhgeleerden op een afschuwelijke wijze geëxecuteerd. Van R’Akiva is in het artikel al beschreven. Of alle 10 dezelfde executie kregen, is ons niet bekend. Volgens de Babylonische Talmoed Sanhedrin 14a en Awoda zara 8b, 18 en 18b is de volgende reden waarom deze ´10 martelaren´ geëxecuteerd werd. De 9 andere martelaren vroegen aan Rabbi Jisjmaëel of hij in de Hemel aan G´d wilde navragen waarom hun lot deze gruwelijke dood moest zijn. De Rabbi reinigde zichzelf, trok zijn gebedskleed aan en deed zijn gebedsriem om en sprak de Tetragrammeton van G´d uit: de Joed, de Heh, de Wav en de Heh. Toen de Rabbi in de Hemel kwam, kwam hij aartsengel Gavri´el (Gabriël) tegen. Gavri´el kon de Rabbi uitleggen dat de 10 martelaren inderdaad deze marteldood verschuldigd waren. Op de vraag waarom G´d dit toe zou laten, antwoordde Gawriëel hem dat het om het verkoop van Joseef (Jozef) was. Joseef werd door zijn 10 broers (de stamvaders van Israël) uit jaloezie aan Ismaëlieten verkocht. Rabbi Jisjmaëel was verbaasd en vroeg of G´d in al die tijd geen zoenoffer heeft. Gavri´el antwoordde ontkennend en voegde eraan toe: ´Sinds die tijd zijn er geen met de 10 stamvaderen vergelijkbare Tsaddikiem (heiligen) geweest, die door hun dood deze misdaad zouden kunnen verzoenen.´ Rabbi Jisjmaëel ging na deze woorden weer terug en gaf het aan de 9 andere martelaren door. Hieromtrent hadden zij gemengde gevoelens: enerzijds konden ze er hard om huilen omdat ze op deze manier aan hun einde zou komen, maar aan de andere kant waren ze heel blij, omdat zij gelijk met de stamvaders werden gezien (bron)].

©Rabbi E. Sprecher 2020