| Is de QR-samenleving Bijbels? |
| Publicatiedatum: woensdag 17 november 2021 |
Auteur: Opperrabbijn Jacobs | 1.771 keer gelezen |
|
|
| Halacha, Opperrabbijn Jacobs, Maatschappij, Gezondheid, psychologie en sport, Corona » |
|
|
 Mij werd gevraagd of ik een column kan schrijven over de Joodse visie op het mondkapje, de QR-code en de anderhalve meter afstand houden. Ik denk dat geen enkele rabbijn zo’n column kan schrijven omdat het maar zeer de vraag is of zo’n visie überhaupt momenteel kan bestaan.
Wij Nederlanders polderen heel wat af, maar zijn tegelijkertijd zwart-wit denkers. Iets mag wel of niet. In ‘het hangt ervan af’ zijn we niet zo goed. En dat is nu precies wat er bij het mondkapje, de QR-code en de anderhalve meter speelt: “het hangt ervan af!” Ik kan me niet voorstellen dat er rabbijnen bestaan die principieel tegen vaccinatie zijn en ouders adviseren om hun kinderen de DKTP-vaccinatie te onthouden. Vanuit de Halaga bezien, de Joodse wet, heeft ieder mens de plicht om zijn/haar lichaam gezond te houden en een onverhoopte aanval op die gezondheid keihard te bestrijden, ook preventief.
Maar hoe op te stellen als het niet duidelijk is wat de ziekte is en of het geneesmiddel inderdaad werkt? De letterlijke vertaling van Halaga is beweging. Die beweging wordt vaak veroorzaakt door verandering van het probleem. Corona was in de beginfase onverwacht en uiterst bedreigend. Er werd alom gediscussieerd over de vraag hoe het zich zo snel kan verspreiden en de gevolgen op lange duur waren onbekend. Het vereiste tijd om een vaccin te vinden en te produceren. De behandeling veranderde mettertijd. Wat we nu weten is dat vaccinatie ernstige ziekte en opname op de IC kan voorkomen, maar wat onverhoopte complicaties zouden kunnen zijn voor de verre toekomst, is nog niet echt te overzien.
En dus zal de rabbijn met een uitspraak moeten komen die gebaseerd is op een letterlijke afweging. Maar bij die afweging speelt de fragiliteit van de persoon een belangrijke rol. Als een kerngezond persoon corona krijgt, is dat meestal niet meer dan een gewoon griepje en slechts een enkeling wordt zeer ernstig ziek. En dus zou ik me kunnen voorstellen dat bij de (af)weging wel of niet vaccineren voor jonge mensen, het neen zou kunnen overwinnen, terwijl bij bejaarden voor wie bijwerking op lange termijn geen rol speelt, de Halagische-rabbinale weegschaal naar de andere kant doorslaat.
Klinkt logisch, maar is dat ook weer niet. Want de zwaarte die de rabbijn aan het gewicht toekent, is geheel gebaseerd op de hem aangereikte medische gegevens, zowel fysiek alsook psychisch. Maar die medische gegevens veranderen bij voortduring, voortschrijdend inzicht, en dus kunnen de rabbinale gewichten ook steeds andere waarden krijgen met als mogelijk gevolg: de weegschaal die naar de andere kant doorslaat.
Er is een andere Joodse wet die dit probleem uitschakelt: we moeten de wet van het land waarin we wonen respecteren. Maar er zijn hier nog een paar factoren die meespelen in het toekennen van gewichten op de rabbinale weegschaal. De mens als onderdeel van een maatschappij en daar tegenover het recht op zelfbeschikking: ik bepaal wat ik doe met mijn lichaam! Dat is een lastige: ben ik verplicht een vaccin te nemen die bijwerkingen zou kunnen hebben op langere termijn, maar die nu voorkomt dat ik anderen besmet? Anders vertaald: mag ik mezelf in een potentiële risicovolle situatie begeven, ook als het risico minimaal is, om anderen te behoeden? Of nog iets sterker: ben ik verplicht om dat aanvaardbare risico omwille van het welzijn van mijn medemens te nemen?
Maar eigenlijk speelt deze lastige vraag niet, want er speelt een andere Joodse wet die dit probleem uitschakelt en die wet luidt dat we de wet van het land waarin we wonen moeten respecteren. Als er dus sprake is van een beperkte snelheid, niet harder 50 kilometer in de bebouwde kom, dan is het ook van de Joodse wet ongeoorloofd om harder dat 50 kilometer te rijden. En dus, als de Nederlandse overheid wettelijk bepaalt dat er een mondkapje gedragen moet worden of ons verplicht tot testen, dan hebben wij dit te accepteren, want de wet van het land is ook de wet van G’d.
Maar wat als er sprake is van een criminele overheid, die gedreven wordt vanuit puur eigenbelang of oproept tot moord? Waren de Nederlanders verplicht in de jaren ’40-’45 mee te werken aan de deportatie van Joden, aan het afgeven van Ariërverklaringen, aan het ontslag van Joodse medewerkers? En moet of mag de burger zich onderwerpen aan een overheid als die omgekocht zou zijn door de farmaceutische industrie? In ons Nederland mogen we kritiek hebben op het overheidsbeleid, maar onze regering, ook als ze verkeerde beslissingen zouden nemen, dan nog is onze overheid van geen kant vergelijkbaar met de overheid in de Holocaust en worden ze absoluut niet voorzien van steekpenningen.
En dus dienen we als Nederlandse burgers ons te onderwerpen aan de richtlijnen die ons worden aangereikt, die fluctueren door de golfbeweging in de pandemie en die de facto niet door politici bepaald worden, maar door de adviezen van virologen en epidemiologen. Dat ook zij gebruik maken van de weegschaal, gelijk de rabbijn en gelijk de politici, is een gegeven. De artsen bekijken voornamelijk vanuit het medisch denken. De politici denken ook aan de politieke consequenties en de rabbijn zal meer oog hebben voor de ethiek, waarbij vanuit de Halaga bezien, de medische zienswijze buitengewoon zwaarwegend is. Maar ondanks de verschillende weegschalen, blijft het je onderwerpen aan de wetten van het land alle andere weegschalen uitschakelen.
Maar pas op: we moeten ervoor waken om niet wat wel mag van onze overheid toch te gaan verbieden en daarmee vromer te worden dan de paus, om even een niet-joodse uitdrukking te gebruiken.
|
|
|