Nadat het Misjkan - de Tabernakel - was opgericht kreeg Mosje Rabbenoe weer opdracht om het Joodse volk te tellen. Rasji begint zijn commentaar op elk van de vijf boeken van de Tora met een midrasj, die de liefde van G’d voor volk en land benadrukt. In het eerste boek van de Tora, Bereesjiet, laat G’d in de eerste vers al zien hoe Hij het Joodse volk en het land Israël liefheeft. In het tweede boek van de Tora, Sjemot, toont Hij Zijn liefde voor het Joodse volk door de Exodus. In Vajikra toont G’d Zijn liefde voor profetie. In het vijfde boek van de Tora, Devariem, laat G’d Zijn subtiele en sympathieke wijze van vermanen en waarschuwen, zien. En aan het begin van het boek Bemidbar toont Hij Zijn liefde door het feit dat zij allemaal apart geteld worden.

Volgens Rasjie (1040-1105) was dit tellen een uiting van liefde: ”Toen de Joden uittrokken uit Egypte heeft Hij ze geteld. Toen ze gevallen waren door het gouden kalf heeft Hij ze geteld en nu dat Hij Zijn Sjechina (Zijn G’ddelijke Majesteit) op hen wil doen rusten, telt Hij hen weer. Uit liefde voor het Joodse volk telt Hij hen elk ogenblik. De Joden worden vergeleken met de sterren die met getal tevoorschijn worden geroepen en met getal en naam weer naar binnen worden geroepen. Zoals er geschreven staat: ”G’d brengt hun leger met getal tevoorschijn; elk roept Hij met naam”.

Wat is er zo bijzonder aan het leger van sterren? Bij een aards leger is het zo dat de grote generaals met naam bekend zijn. De gewone soldaat heeft alleen een nummer maar geen naam. Hij wordt geïdentificeerd en identificeert zich met een nummer. Soldaten hebben geen individueel belang. Alleen samen stellen ze wat voor. Daarom worden ze met nummer opgeroepen, omdat hun hele gewicht hun grote getal is. De generaals moeten het beleid uitstippelen, de oorlogstactiek bepalen en plannen alle acties. Zij zijn heel belangrijk. Daarom worden ze met naam genoemd. Hoewel men in de Middeleeuwen in Europa dacht dat er maar twee- of drieduizend sterren waren (omdat men meer met het blote oog niet kon waarnemen), zegt de Talmoed dat er minimaal tien tot de achttiende sterren bestaan in het heelal. Er zijn ontelbaar veel sterren. Elke ster heeft een nummer. Sterren zijn vele malen groter zijn dan de aarde. Iedere ster is een wereld op zich. Daarom staat er aan de ene kant: G’d voert het leger van de sterren met getal uit, maar aan de andere kant dat Hij ze allen bij naam noemt.

G’d belooft de Aartsvaders dat het Joodse volk als sterren aan de hemel zou zijn. Dit betekent dat ze zich zouden vermeerderen als sterren. Desondanks zou ieder individu zijn eigen unieke persoonlijkheid behouden. Iedereen is als een ster aan de hemel. “Een hele eigen unieke wereld”, zegt Rabbi Elchanan Wasserman.

Waarom moeten wij dit weten? Om onze taak op aarde beter kunnen vervullen. In de Misjna staat (Sanhedrien 4): ”Hoe waarschuwen wij getuigen, dat ze geen valse verklaringen afleggen?”. Hoe weten wij dat zij niet bereid zijn om iemand ter dood te laten veroordelen omdat ze hem haten? Misschien zijn de getuigen nog veel erger dan degene, die ze willen laten veroordelen. Hoe weet men zeker dat zij geen valse getuigenis afleggen?

Eén psychologische stimulans is hen erop te wijzen dat elk mens individuele capaciteiten heeft, die niemand anders met hem deelt. Ieder individu is uniek geschapen. Zo uniek zelfs dat men eigenlijk verplicht is om dagelijks te roepen: ”De hele wereld is voor mij geschapen”.

Dit is geen hoogmoed. Dit benadrukt alleen hoe waardevol elk individu is: ”Laat de mens tegen zichzelf zeggen: ik ben zo belangrijk als een volledige wereld. Ik zal mij niet door kleinzielig winstbejag laten verleiden om vals te gaan getuigen”. Door dit besef zal men zijn slechte plannen laten varen en meewerken aan de tikoen olam, de verbetering van de wereld. Wanneer een potentiële moordenaar dit realiseert, zal hij zijn kwade plannen direct laten varen. Ook van een ander kan je pas houden als je eerst van jezelf houdt.

©Dayan Evers 2013