Inleiding 10, hoofdstuk 11, 3e deel

Heb je naaste lief en neem geen wraak
Het beste is iemand te vergeven al voordat hij gestraft wordt. Het mooist is ook wanneer je altijd netjes blijft tegen degene die je heel waardeloos heeft behandeld. Dit is functioneren op een heel hoog niveau. Je mag je naaste namelijk niet haten in je hart. Je mag wel zijn daden haten en jezelf beschermen tegen zijn schadelijk handelen.

Je mag geen wraak nemen. Voorbeeld. Je komt geld te kort en je wilt bij je naaste geld lenen. Deze weigert je geld te lenen. Een jaar later komt hij bij jou. Nu heeft hij geldzorgen en jij hebt het geld liggen. Jij mag hem niet weigeren het geld van jou te lenen. Jij mag volgens de Tora niet zeggen: "Vorig jaar had ik jouw hulp nodig en toen was je er niet voor mij. Nu heb jij mijn hulp nodig." Je weet niet of het terecht was dat hij je vorig jaar niet hielp. Ook mag je niet zeggen: "Vorig jaar had ik jouw hulp nodig en toen was je er niet voor mij. Nu heb jij mijn hulp nodig. Ik zal je het goede voorbeeld geven, want ik ben niet zoals jij." Heeft hij hulp nodig en je kan hem helpen, hou je mond over de voorgaande gebeurtenis en help hem gewoon.

Door Torastudie en het bouwen van je emoenah – G'dsvertrouwen – kun je deze hoge niveaus behalen.

Hou van je naaste. De Tora bedoelt hiermee: doe een ander niet aan wat je niet wilt wat jou wordt aangedaan. Hasjem weet dat je niet van een vreemde kan houden zoals je van jezelf houdt. Jij geeft immers ook meer voor jouw eigen echtgenote of kinderen dan van de echtgenote en kinderen van je naaste. Vandaar dat Hasjem in deze mitswa van naastenliefde bedoelt dat je een ander iets niet aandoet wat je niet wilt dat een ander jou aan doet.

Liegen
Er bestaan verschillende soorten leugenaars. RaMCHaL leert dat er mensen zijn die liegen, maar dat er ook mensen zijn die je notiraire leugenaars kunt noemen. Wat is het verschil? Sommige mensen liegen uit angst. Ze liegen voor 'bestwil', omdat ze denken dat ze geen andere keus hebben. Maar je hebt ook mensen die niet kunnen leven zonder te liegen, mamasj hoe' hasjaqranoet. De leugens zitten verweven in zijn persoonlijk leven, in zijn werk, in sjoel, overal. De leugen is een integraal onderdeel van zijn lichaam. Hij heeft een hart, een lever, maar ook de leugen. Hij zal altijd vanuit zijn ego zijn 'waarheid' verdedigen. Misjle/Spr. 12:22: lippen die liegen zijn een gruwel voor Hasjem.

Sotah 42aleert dat er 4 groepen mensen die in Olam Haba de nabijheid van de Sjchinah niet zullen ontvangen. Een van hen is de groep van leugenaars. DeSjchinah is de nabijheid van Hasjem. Hij is graag bij mensen die lernen, die dawnen, die naar de mikwah gaan, die Sjabbat houden. Maar Zijn Sjchinah zal verdwijnen bij mensen die structureel liegen [zo ook bij spotters, vleiers en mensen die lasjon hara (roddelen) spreken]. Hasjem rent als het ware van zulke mensen weg.

Mensen die heel erg overdrijven en details in een verhaal veranderen, worden - hoewel ze er tegen aan liggen - volgens de RaMCHaL niet als leugenaars beschouwd. Ze zitten wel bijna op het niveau van de leugenaars, want in plaats van te melden dat ze 5 jaar werkervaring hebben, maken zij ervan dat ze wel 10 jaar werkervaring hebben [terwijl] 5 jaar meer dan voldoende is voor die geambieerde baan]. Oppassen dus.

Er zijn mensen die een levendige fantasie hebben. Zij bedenken verhaaltjes die niet waar zijn. Het gaat om eer, aandacht en respect. Dit is een grote zonde, ook al zijn de verhaaltjes niet schadelijk voor zijn naaste. Hasjem's handtekening is namelijk 'Emet, Waarheid en alleen deze handtekening verzekert ons van een eeuwig leven!

Er zijn mensen die de waarheid vertellen, maar leggen 1 of 2 leugenachtige detailtjes in het verhaal waardoor het verhaal volledig wordt veranderd. Zij zijn de 'slimme leugenaars'. Ze denken dat ze slim zijn, omdat ze de leugentjes zo in het verhaal vermengen, dat je de waarheid haast niet meer kan achterhalen.

Je hebt mensen waarvan je geen woord kan geloven. Het is als een mentale ziekte. Zijn leugens zitten zo diep, dat hij de waarheid niet eens meer weet. Al zal hij de waarheid spreken, mag je vanuit gaan dat hij liegt.

Er zijn mensen die graag voor de grap liegen. Voorbeeld. Jij zoekt je autosleutel en vraagt aan Levi of hij jouw sleutel heeft gezien. Hij zegt nee. Je gaat zoeken en zoeken en ondertussen heeft Levi de tijd van zijn leven om zijn grap, want ook al geeft hij na 10 minuten jou de autosleutel terug, deze leugen dat hij gebruikt heeft om zogenaamd grappig te zijn, is een awerah, zonde.

Je maakt iemand overstuur [je mag iemand nooit overstuur maken] en je loog. Ook al is het een tijdelijke leugen voor 'a good time', ook al wil je niet met opzet iemand overstuur maken, het is en blijft een leugen én je hebt iemand overstuur gemaakt.

Het is een G'ddelijke opdracht om altijd de waarheid te spreken: “Spreek tegen elkaar de waarheid” [Zacharjah 8:16]. Je moet niet alleen de waarheid zeggen, maar ook de waarheid denken. Wat wordt hiermee bedoeld? De waarheid moet in je genen gaan zitten. Wanneer je probeert te liegen, mogen de woorden al geen eens meer uit je mond kunnen komen. Want een van de fundamenten van het universum is Waarheid.