Als Jood moet je zo op je manieren letten wanneer je in het openbaar treedt. Je draagt als het ware de Naam Hasjem op de naamkaartje op je borst. Als je vervolgens je smoezelig rondloopt, je misdraagt of andere manieren waardoor gojiem juist negatief over Joden gaan denken, is dat al Chilloel Hasjem. Met dat naamkaartje met Hasjem op je borst ben je niet op de eerste plaats Levi of Channa, maar vertegenwoordig je Hasjem, als onderdeel van het Joodse volk dat een licht moet zijn onder de volkeren. Dáárna ben je Levi of Channa. Jouw verantwoordelijkheid voor wie je als Jood bent, staat boven je persoonlijk individu en waardigheid.

De RaMCHal vraagt dan hoever Chilloel Hasjem kan gaan. Chilloel Hasjem hangt af van wie je bent. Ben je net vroom of heb als niet-Jood net het Bne Noachtisch geloof ontdekt, dan verwacht men niet te veel van je. Maar beweer je dat je belangrijk bent, dan betaal je ook een hoge prijs voor Chilloel Hasjem. Heb je een lange baard om te laten zien hoe charedisch je bent, maar je bent eigenlijk nog maar een beginneling, dan heb je dus een probleem voor jezelf gecreëerd. Chilloel Hasjem is namelijk een hele lastige Halacha. Het is niet alleen om wie je bent, wat heel belangrijk onderdeel is, het is ook wat de mensen over je denken of wat ze van je verlangen; ook al zijn zij niet erg slim. Rav Elyashiv ZT"L heeft eens gepaskend voor een baal tesjoeva over de keuze tussen 2 kwaden: het bezorgen van varkensvlees of de krant waarin vol lasjon hara, naakte foto's, leugens en andere platte teksten en foto's instaan.

Betreft chilloel Hasjem kan dit anders zijn. Wanneer je aan een gemiddeld persoon zou vragen wat erger zou zijn voor een charedische Jood om varkensvlees te bezorgen of de krant, zal 99% zeggen dat het wel erg tegenstrijdig met de Tora zou lijken als zij een charedische Jood met varkensvlees ziet rondrijden. Ook al is het Halachisch kranten bezorgen erger, het rondbrengen van varkensvlees is in dit geval chilloel Hasjem.
Stel je de vraag aan charedische Joden, dan zal je horen dat het bezorgen van een krant erger is dan het bezorgen van varkensvlees.
Het hangt dus van je omgeving af wat wel en wat niet chilloel Hasjem is, maar ook jou niveau in jouw Jodendom.

Hoe doe je tesjoeva voor Chilloen Hasjem?
Kiddoesj Hasjem is een manier, maar dat is niet voldoende. De regel is als volgt [geldt ook voor awerot waar je ziel eigenlijk kareet raakt]: stop met het doen van chilloel Hasjem, heb er spijt van, schaam je, vraag dagelijks aan Hasjem of Hij je wilt vergeven tijdens het belijden van de zonde, accepteer de jissoerim en voer voor de rest van je leven Jom Kippoer tot in de puntjes uit. Maar voor chilloel Hasjem komt nog 1 stap bij: op een speciale manier sterven [denk aan ongeluk, terrorisme, of dergelijke]. De dood rondt deze tesjoeva af. Sterven op je 120e in je slaap rondt geen tesjoeva af.

Middot - karaktertrekken – waarmee je het eeuwig leven kan verliezen
Denk goed na wie je bent en hoe je in elkaar steekt. Er is namelijk een overeenkomst tussen avodah zara - afgoderij - en boos worden. Iemand die avodah zara pleegt gelooft niet in Hasjem. Iemand die boos wordt op een ander gelooft ook niet in Hasjem. Waarom wordt je boos op Levi als hij je onjuist behandelt? Het is Hasjem! Hasjem test jou! Iemand die echt in Hasjem gelooft, weet dit en wordt niet boos. Wordt je beledigd, dan heb je heel wat te zeggen. Zeg dus niets. Een manier is wat we dagelijks in Sjmone Esre dawnen, bidden: “Laat mij stil zijn tegenover allen die mij vloeken, laat mij als stof zijn voor wat van dien aard ook”. Dit betekent concreet deze schaamte te dragen door te zwijgen, hoe boos je ook bent.

In het artikel 'Boosheid' gaan we dieper op dit onderwerp in.

Hoe succesvoller je in het leven bent, hoe groter je de risico loopt dat je trots wordt, totdat je denkt dat je Hasjem niet meer nodig hebt. Dit is een waarschuwing voor ieder die [financieel] succesvol is. Hoe hoger je stijgt, hoe harder je zal vallen.
Jaloezie, fysieke verlangens en eerzucht vernietigen het leven van een persoon en ontnemen zijn eeuwig leven in Olam Haba [Misjlei/Spr. 16:5].

Jaloezie en het volgen van lichamelijke verlangens is voor veel mensen te begrijpen dat je daar zover mogelijk van af moet houden, alleen ben jij daar werkelijk succesvol in? Dát is de vraag die je aan jezelf moet stellen. Afhankelijk hoe eerlijk je tegen jezelf bent, hoe sneller je deze middot kan afleren.

Maar wat is er mis met eerzucht? Waarom mag iemand die - bij voorbeeld - een academische opleiding heeft niet eisen dat hij bij zijn titel wordt genoemd en bewondering ontvangt? Hij heeft daar toch hard voor gestudeerd?
Het probleem met eerzucht is het volgende. Voor Hasjem is er letterlijk geen plek voor opgeblazen personen. Zij nemen namelijk alle ruimte in.

Op 1 ding na is niets moeilijker dan de gehele Talmoed te bestuderen met al haar commentaren. Hele Talmoed lernen vergt heel erg veel tijd, toewijding, energie en intellect. Het duurt 6 maanden om te leren hoe je de Talmoed moet bestuderen. Pas na 6 jaar lernen - en je bent echt intelligent - mag je jezelf beschouwen als een goede lerner. Om de hele Talmoed 1 keer te hebben geleerd, kost je dat 7 jaar [sjasj] dag en nacht lernen.

Maar om 1 slechte middah te veranderen, is nog moeilijker. Als je jaloers bent van jezelf en je stopt jaloers zijn is dat moeilijker. Als je van jezelf erg snel boos wordt maar nooit meer boos wordt relaxt blijft, is veel moeilijker dan de hele sjat af te ronden.

Grote mensen zoals de Aartsvaders en Dawied Hamelech noemden zichzelf 'avaq, stof, waar je opstapt [“Laat mij stil zijn tegenover allen die mij vloeken, laat mij als stof zijn voor wat van dien aard ook”] en een worm. Zo bescheiden waren zij.

Hasjem heeft hekel aan mensen die trots zijn. Als je trots bent, leer je dat af door volledig het tegenovergestelde te gedragen. Alle middot, behalve trots, moet in balans zijn [niet te weinig en niet te veel chesed. Niet te veel en niet te weinig gevoerah, enz.]: niet te veel niet te weinig. Behalve trots. Je moet je dan exact het tegenovergestelde gedragen.

Er is hierover nog veel meer te leren in de sjioer van rabbi Mizrachi. Het is niet noodzakelijk, maar mocht je mee willen lezen en lernen met de sjioeriem, kun je de Mesillat Yesharim hier [hebr-eng] of hier [eng] [mee]lezen.