L’iloei nisjmat Asher Shmuel Chaim Z”L ben Ephraim weTsiona

Wat kunnen de gebeurtenissen die tot de Exodus hebben geleid ons leren over de wijze waarop we omgaan met het Coronavirus? Rav Soloveitchik stelde de vraag aangaande de vers in parsja Sjemot: “En G’d zag het lijden van de kinderen van Israël en Hij wist dat Hij ze moest helpen.” Als G’d wist dat Hij ons moest helpen, vraagt Rav Soloveitchik, waarom wachtte Hij dan tientallen jaren voordat hij Israël bevrijdde? Rav Soloveitchik antwoordt dat G’d wachtte op Mosje, Zijn menselijke partner die toen niet klaar was om de missie van de verlossing op zich te nemen.

Zoals Koning David ons leert in Tehilliem: “De hemelen behoren tot G’d maar de aarde is gegeven aan de mensen.” G’d handelt alleen in samenspraak met Zijn aardse partners. Dus, pas toen Mosje klaar was voor zijn missie, vond hij G’d wachtend en roepend tot hem bij de brandende struik!

Dit is onze dilemma nu in het jaar 2020, nu we overweldigd worden met de Coronavirus-pandemie over de hele wereld. De boodschap voor ons is dat net als Mosje, wacht G’d op ons om Zijn partners te worden bij het vinden van een vaccinatie om de dodelijke plaag te stoppen. Deze op hol geslagen out-of-control Coronavirus dwingt ons om te reflecteren op de existentiële realiteiten en de onzekerheden van leven. De plotselinge gezondheidscatastrofe in de hele wereld, schudt ons wakker van de gemoedsrust en leidt ons naar extreme hysterie. G’ds boodschap is dat, ondanks onze enorme wetenschappelijke en medische kennis, we helemaal niet de controle hebben!

Rav Soloveitchik wijst erop dat de grillige natuur van het leven en onze vatbaarheid voor ogenschijnlijke willekeurige wendingen van gebeurtenissen, is allemaal deel van G’ds plan om ons te leren Wie werkelijk de leiding heeft. Hij schreef dat onze incidentele hulpeloosheid niet simpel een tragische waarheid is, maar: “het is een ethische stelling die bescheidenheid en nederigheid in de mens oproept. Instabiliteit dient om ons te verfijnen en om arrogantie te verdrijven. Het bewustzijn van onze kwetsbaarheid, dat er een dodelijke dreiging op de loer ligt die onze zelfgenoegzame conditie kan veranderen, dat we ineens zonder reden van een grote hoogte van succes geworpen kunnen worden in de diepte van wanhoop – zou onze ethische karakter moeten verbeteren.”

Mensen waren overtuigd dat moderne wetenschappelijke geneesmiddelen ons beschermen tegen bijna alle ziekten. Nu zien we de bittere waarheid. Dus de Misjna in Avot leert ons: “Wees uiterst nederig en bescheiden.” Misschien zal de Coronavirus ons ervan overtuigen om nederiger en bescheidener te zijn.

Een goede en ethische samenleving is afhankelijk van de een systeem van restricties. Het is de voornaamste eigenschap van het leiden van een leven volgens de halacha (Joodse wet). Zoals de Misjna in Avot stelt: “Wie is een held? Degene die in staat is om zijn passies en impulsen in bedwang en onder controle te houden.”

Hoe moeten we omgaan met onze angsten? Eén manier is in onze eigen persoonlijke omgeving actie te ondernemen. We hebben geen controle over wat ons overkomt, maar wel hebben we altijd de controle over hoe we erop reageren.

G’ds boodschap aan ons nu is om nederig te zijn, niet hulpeloos! Zoals Rabbi Nachman van Breslov welbekend zei: “De hele wereld is een smalle brug en het voornaamste is om helemaal niet bang te zijn.” Corona betekent kroon. Nu is het moment om de Kroon van Koningschap aan G’d te herstellen. Zoals we allemaal aan het bidden zijn gedurende deze crisis: “Onze Vader, onze Koning, we hebben geen koning, alleen U!”

©Rabbi E. Sprecher 2020