 De haftara gaat over Hasjem vs. Baäl. De haftara begint al met de belofte van regen, na jaren droogte. Radak legt uit dat dit betekent dat een aantal Joden al tesjoeva hadden gedaan. In Samaria was de hongersnood extra zwaar. Ondertussen had profeet Ovadjah een vooraanstaande positie aan het hof van koning Achab en koningin ‘Izavel. Ovadjah was oorspronkelijk een Edomiet die uitgekomen is. Hij deed veel goede dingen. Achter Achabs rug om heeft hij 100 profeten in twee verschillende grotten verstopt en hen voorzien van water brood, omdat de KGB van ‘Izavel Hasjems profeten tot in de dood vervolgde.
Op een dag ontmoette Ovadjah Elijahoe, de “rabbijn” van alle profeten. Om zijn vooraanstaande positie, herkende Ovadjah hem direct. Elijahoe verzocht Ovadjah naar Achab te gaan en hem te melden dat Elijahoe, die jaren lang ondergedoken zat bij een weduwe in Tsfad, weer boven water is. Ovadjah werd bang omdat Achab hem al jaren door het hele Middenoosten (wat praktisch geheel tot zijn rijk behoorde) zocht en nu zou Ovadjah hem even melden dat hij Elijahoe heeft gesproken en dat hij weer boven water is? Als Achab hem hiervoor zou doden, hoe moeten het dan met de ondergedoken profeten? Wie kan Ovadjah garanderen dat Elijahoe écht aan de koning zou verschijnen? Elijahoe zwoor in de Naam van Hasjem dat hij echt naar de koning zou gaan en niet zou onderduiken. Maw hij zal Ovadjah niet laten stikken.
Elijahoe verscheen inderdaad aan Achab en Achab riep: … zeh ‘over Jisrael!... jij “terrorist” van Iraël… (1 Kon. 18:17). Elijahoe corrigeerde hem met het feit dat híj niet de “terrorist” was, maar Achab zelf, omdat Achab de Tora heeft laten vallen voor de cult van ‘Izavel. Hij daagde tevens de profeten van ‘Izavel uit om te kijken welke god nu de ware is: Baäl of… Hasjem. Radak leert ons dat het niet bekend is of Elijahoe zélf deze uitdaging opgezet heeft om zichzelf te testen óf dat Hasjem hem opdroeg dit te doen. Want zoals eerder gezegd, een aantal Joden hadden al tesjoeva gedaan, want Hasjem hád al regen beloofd.
Waarom deze uitdaging? Vele andere Joden hinkelde, zoals Radak uitlegt, op twee benen vs. 20). Ene been op Baäl en andere been op Hasjem. Het gevaarlijk hieraan is dat je als buitenstaande bij zulke mensen niet weet waar je aan toe bent, en de betrokkende kan door dat heen en weer gewip van de ene naar de andere been flink vallen. Beide benen moeten één god dienen. Is het dan een toeval dat Ovadjah de 100 profeten van Hasjem had verborgen? We zien nu waarom.
Vervolgens lezen wij in vs. 25 dat de profeten van Baäl een stier van Elijahoe mochten kiezen. Maar een vers later lezen wij dat Elijahoe hen een stier gaf. Wat is hier aan de hand?
De stier die de afgodische profeten, 850 in het totaal, kozen, weigerde mee te werken. Hij wilde niet dat hij gebruikt zou worden voor afgoderij. Elijahoe sprak tot de stier en legde hem uit dat hij juist indirect Hasjem zou dienen, omdat hij zou meewerken aan de tesjoeva van de rest van Israël én hij ook nog eens de onkunde van Baäl voor schut zou zetten. De stier stemde er mee in en Elijahoe overhandigde de stier aan de profeten van ‘Izavel, wat overigens “rotzooi” betekent.
De profeten van ‘Izavel mochten beginnen. Ze dansten en sprongen, maar Baäl antwoordde niet. Vervolgens begonnen zij in zichzelf te kerven met iets scherps tot bloedens toe. Baäl reageerde niet. Ja, de valse profeten spraken zelfs in tongen, maar Baäl reageerde niet.
Toen kwam de tijd van de mincha, het Joodse middaggebed en Elijahoe zette 12 stenen op die voor de eenheid van de 12 stammen van Israël betekende. In die dagen was Israël in het Noordelijke- en in het Zuidelijke Rijk verdeeld. Rasji en Radal legde uit dat Elisjah (!) water op de handen van Elijahoe goot en vervolgens werden Elijahoe’s handen als waterfontijnen. Drie maal maakte Elijahoe het altaar voor Hasjem nat. Deze drie keren staan volgens Radak voor Avraham, Jitschak en Ja’aqov, de aartsvaders van Bne Jisrael (vs. 36). Nu begon de tijd van de mincha, het gebed door Jistchak ingesteld! en aangezien hij de heiligste is van de drie aartsvaders omdat hij van Hasjem Jisrael nooit mocht verlaten én omdat de mincha volgens de Talmoed de belangrijkste gebed van de drie is, is het geen toeval dat de woorden van vs. 36 een onderdeel van de mincha ís. Waarom leert de Talmoed dat de mincha de belangrijkste gebed van de dag is? ’s Ochtends voor je werk doe je sjacharis. ’s Avonds na het werk doe je maariv. Maar mincha doe je tijdens je werk. Je denkt aan Hasjem en vervolgens onderbreekt jij jouw werk om voor Hasjem te dawnen. Dat is voor Hasjem een kadoo!
Vers 36 laat ons weer de vraag stellen of deze uitdaging van Elijahoe zelf of in opdracht van Hasjem komt. In deze vers lijkt het dat Hasjem de Initiatiefnemer is. Beide kan. Elijahoe nam het initiatief om deze uitdaging aan te gaan en Hasjem gaf hem backing.
In vers 37 vraagt Elijahoe aan Hasjem twee maal hem te antwoorden. Waarom twee maal? Antwoord mij met vuur en antwoord mij met water. Hasjem gaf daar gehoor aan. Hierdoor zullen alle Joden weten dat alleen Hasjem G’d is! In vs 39 lezen wij dat het volk op de knieën vielen en riepen: Hasjem – Hij is de G’d! Hasjem – Hij is de G’d! zoals wij tijdens Jom Kippoer zeggen. Radak leert ons dat het herhalen van deze woorden de kracht van Jisraëls tesjoeva onderstreepte.
Wat is de overeenkomst tussen de parasja en de haftara van de week?
Je mag Hasjems naam op een document niet verscheuren. Toen Mosje de loechot kapot gooide/liet vallen, verbrijzelde dit Hasjems Naam verschillende malen!
Elijahoe offerde buiten de Bejt Hamiqdsj. En ondanks het Israëlische rijk opgedeeld was, stond de Bejt Hamiqdsj nog steeds!
Wat zien wij hier? Twee grootste profeten die de halacha overtreden en niet zo’n klein beetje ook! Dit is de hora'at sja'ah , een noodprincipe in Joodse Wet met een tijdelijke toepassing daarvan. Bede gevallen was het een wake-up-call voor Bne Jisraël!
Gestel – Chas v’shalom – de profeet zegt dat deze tijdelijke toepassing voor altijd zou zijn, is hij een valse profeet.
|