Het Hebreeuwse woord voor ‘licht’ is אוֹר, hetgeen ook als or wordt uitgesproken (zij het met een voor een westerling nauwelijks hoorbaar verschil in klank). Het woord voor aandoening is נֶגַע – nega’ – en dezelfde letters kunnen ook het woord עֹנֶג – ‘oneg – vormen, hetgeen ‘plezier, genoegen, vreugde’ betekent. De meest voorkomende aandoening die vermeld wordt is צָרַעַת – tsara’at – de huidziekte die doorgaans ten onrechte met melaatsheid vertaald wordt. Met deze letters kan men ook het woord עֲצֶרֶת – atsèret – spellen, hetgeen gebruikt wordt om een slotfeest aan te duiden. Dit alles komt ons leren dat het de zonde van iemand is die zijn עוֹר [‘or – huid] bedekt, het is zijn overtre­ding die de נֶגַע [nega’ – aandoening] veroorzaakt en dat alles brengt צָרַעַת [tsara’at – de op melaatsheid lijkende ziekte’]. Wanneer die persoon zijn gedrag verandert, kan dit alles ook veranderd worden. De נֶגַע is eerder een oproep tot ont­waken dan een straf en wanneer hij daarnaar luistert, is het in zijn macht om te genezen en zich te reinigen. Het עוֹר [‘or – huid] wordt dan omgezet in אוֹר [or – licht], en de נֶגַע [nega’ aandoening] in עֹנֶג [‘oneg – vreugde]. En de periode van צָרַעַת [tsara’at] wordt omgezet in עֲצֶרֶת [atsèret – feestvreugde].

Een soortgelijke gedachte wordt gebracht door de Sfat Emet, de Gerrer Rebbe, die de reden voor toemat leda – de onreinheid na een geboorte – verklaart. Het lijkt dat er niets zo subliem is als de schepping van een nieuw leven in de wereld. Waarom veroorzaakt dit dan een toestand van geestelijke onreinheid? Hij ver­klaart, dat op het moment van de geboorte, wanneer er een nieuw leven ter wereld gebracht wordt, daar de Sjechina bij aanwezig is, want zonder G-ds aanwezigheid kan er geen nieuw leven ontstaan. Na de bevalling gaat de Sjechina weer weg, en laat daarmee een dramatische leegte achter. Wanneer G-d, Die de hoogste reinheid vertegenwoordigt, vertrekt, wordt de leegte die achterblijft, gevuld met onreinheid. Hier zien wij opnieuw hoe Tora iedere fysieke en natuurlijke gebeurtenis beschouwt door een geestelijke bril. Het is om die reden dat de geboorte onreinheid met zich meebrengt, die uiteindelijk gevolgd wordt door reiniging. Zo ook bepaalt de Joodse wet dat een dode ook een status van toema – onreinheid – veroorzaakt en Koha­niem mogen dan ook niet in hetzelfde vertrek verblijven met de dode, want zij moeten hun voorvaderlijke heiligheid bewaken. Maar waarom veroorzaakt een dode onreinheid? Ook hier is de reden dat wanneer iemand overlijdt, zijn nesjama – zijn G-ddelijke ziel – hem verlaat. Dus ook de kedoesja – de heiligheid – verlaat hem. En het vacuüm dat hierdoor achterblijft, wordt gevuld met de tegenovergestelde kracht, de toema – onreinheid.

Laat ons terugkeren naar de woorden van de Sfat Emet, die wij hierboven hebben aangehaald. Hij merkt op, dat toen Adam HaRisjon – de eerste mens – geschapen werd in het Gan Eden [paradijs] en in contact stond met Hasjem, hij gehuld was in het אוֹר ה' – het licht van Hasjem. Nadat hij gezondigd, had was er een barrière ontstaan tussen hem en zijn Maker. Het אוֹר ה' werd verhuld en bedekt door de עוֹר (huid) van de mens. In de huid zitten echter poriën en die zijn als raampjes die het licht van Hasjem toelaten. De נֶגָע (nega – aandoening) die veroorzaakt werd door zonden en overtredingen, sluit deze poriën af en laten het licht van Hasjem niet door. Dit is wat wij bedoelen met toema, verontreiniging en onreinheid.

Wanneer dit genezen is, dan wordt de נֶגָע inderdaad een עֹנֶג (‘oneg – vreugde) en wanneer de צָרַעַת (tsra’at – de melaatsachtige ziek­te) is genezen en de persoon in kwestie mag weer bij zijn familie en vrienden komen, in de gemeenschap van Israël, dan is dat de gelegenheid dat de tsara’at is omgezet in atsèret – vreugde.

Joods Leven