 Sjabbat deze week is de Sjabbat voor Pesach die Sjabbat hagadol ‑ de Grote Sjabbat wordt genoemd. Deze Sjabbat heeft veel discussie losgemaakt tussen de commentatoren.
De Toer, het Joodse wetboek uit de 14e eeuw, ziet verband tussen de Grote Sjabbat en de moed van de Joden in Egypte. Hij schrijft: “Op die dag, de tiende Niesan, nam iedere Jood een lammetje als Pesachoffer en bond het vast aan de poten van zijn bed. Toen de Egyptenaren vroegen naar het waarom, antwoorden de Joden: “G’d heeft ons opgedragen om het lam als een offer to slachten. De Egyptenaren konden niets zeggen of doen, hoewel hun afgod werd geslacht. Daarom wordt deze dag Sjabbat hagadol genoemd, vanwege het grote wonder”.
Verhoogd niveau van heiligheid
Rabbi Jehosjoe’a Falk (16e eeuw) schrijft in zijn commentaar op de Toer dat dat verhoogde niveau van heiligheid dat de Israëlieten kregen op het moment dat zij G’ds gebod om het lam te nemen, opvolgden, speciaal verbonden is met de Sjabbat die ons allen de mogelijkheid schenkt tot een hoger spiritueel niveau te stijgen. Daarmee beantwoordt hij de vraag waarom wij het wonder van het offer van het lam speciaal op de Sjabbat voor Pesach herinneren in plaats van op de tiende Niesan.
GROOT
Het bijvoeglijk naamwoord groot, zoals in Sjabbat hagadol ‑ de Grote Sjabbat wordt weinig gebruikt in de Joodse geschriften. In de geschiedschrijving van vele andere volkeren wordt het woord groot gebruikt voor koningen, oorlogshelden, artiesten of politici. In het Jodendom gebruiken wij de term “groot” alleen daar waar het werkelijk hoort, bij G’d. Driemaal daags gebruiken wij in het staande achttiengebed, de Sjemone Esre, de uitdrukking “grote G’d”. Hoe kwam het dat de Joden het bijvoeglijk naamwoord groot verdienden, toen zij de afgod van Egypte offerden voor G’d?
Mannen van de Grote Vergadering
Veel later in de geschiedenis komen we een groep mensen tegen, de mannen van de Grote Vergadering, die ook “groot” werden genoemd. De Talmoed vraagt zich of (B.T. Joma 69) waarom de vergadering groot werd genoemd? Het antwoord luidt: omdat zij de oorspronkelijke glorie van G’d hadden hersteld. Mosjé zei “G’d, groot, machtig en angstaanjagend”. Toen kwam de profeet Jeremia en zei: Afgodendienaren dansen in Zijn Tempel waar is zijn angstaanjagendheid? Toen hebben de Geleerden het woord angstaanjagend weggelaten uit de gebeden. Daniël kwam en zei “de afgodendienaren hebben Zijn kinderen tot slaven gemaakt. Waar is Zijn macht?”. Dus liet hij “machtig” weg uit de Sjemone Esre. De mannen van de Grote Vergadering kwamen en zeiden toen: “Juist hierin ligt Zijn kracht: Omdat Hij lankmoedig is met de slechten. Hier ligt Zijn macht want zouden de volkeren geen angst voor Hem gevoeld hebben, hoe zou dan zo een klein Joods volk kunnen overleven tussen de volkeren?”.
UITDAGINGEN AANKUNNEN
De Mannen van de Grote Vergadering leefden in een tijd dat het volk wanhopig was. Na de vernietiging van de eerste Tempel voelden vele Joden zich niet in staat om tot G’d te dawwenen en Hem te prijzen, zo als ze eerder hadden gedaan. De kracht van deze leiders lag in hun morele moed. Zij raakten niet onder de indruk van de spirituele depressie. Ondanks de moeilijke tijden waren zij in staat om een duidelijk geloof in G’d te formuleren en daarmee de kroon van G’d in zijn oorspronkelijke glorie te herstellen.
Tegen de stroom ingaan
Grootheid betekent in staat zijn tegen de stroom in te gaan; grootheid eist moed om anders te zijn en om het juiste te volvoeren ondanks de tegenwind. Deze grootheid hebben de Joden in Egypte opgebracht. Ze gingen reeds zolang gebukt onder de slavernij dat het ondenkbaar was dat zij hun Egyptische meesters zouden uitdagen. De Israëlieten zeiden tegen Mosjé: “als wij de afgod van Egypte nu voor hun ogen slachten, zullen zij dan ons niet afslachten? Mosjé antwoordde daarop: ‘uit het wonder dat dan zal gebeuren, zullen jullie begrijpen welke wonderen G’d zal doen voor jullie wanneer jullie de Joodse weg voortzetten”.
Er gebeurde een wonder: de Egyptenaren konden de Joden niets maken; dit was het begin van Israëls grootheid. De betekenis van Sjabbat Hagadol voor ons tegenwoordig is dat wij ons associëren met het woord van G’d, hoe de rest van de wereld er ook over moge denken. Sjabbat hagadol betekent dat wijons identificeren met het grootse voorbeeld van onze aartsvaders in Egypte zodat wijook kunnen delen in hun grootheid
- See more at: http://www.nik.nl/2014/04/sjabbat-hagadol-de-grote-sjabbat-voor-pesach/#sthash.bFcSWdwv.dpuf
Tegen de stroom ingaan
Grootheid betekent in staat zijn tegen de stroom in te gaan; grootheid eist moed om anders te zijn en om het juiste te volvoeren ondanks de tegenwind. Deze grootheid hebben de Joden in Egypte opgebracht. Ze gingen reeds zolang gebukt onder de slavernij dat het ondenkbaar was dat zij hun Egyptische meesters zouden uitdagen. De Israëlieten zeiden tegen Mosjé: “als wij de afgod van Egypte nu voor hun ogen slachten, zullen zij dan ons niet afslachten? Mosjé antwoordde daarop: ‘uit het wonder dat dan zal gebeuren, zullen jullie begrijpen welke wonderen G’d zal doen voor jullie wanneer jullie de Joodse weg voortzetten”. Er gebeurde een wonder: de Egyptenaren konden de Joden niets maken; dit was het begin van Israëls grootheid. De betekenis van Sjabbat Hagadol voor ons tegenwoordig is dat wij ons associëren met het woord van G’d, hoe de rest van de wereld er ook over moge denken. Sjabbat hagadol betekent dat wij ons identificeren met het grootse voorbeeld van onze aartsvaders in Egypte zodat wij ook kunnen delen in hun grootheid.
©Dayan Evers 2014
|