| De Chanoeka-dreidel: symbool van het spinnewiel van het leven |
|
|
 |
Chanoeka herdenkt onze overwinning op de Assyriers-Grieken, de Hellenisten en op de Joden die hun eigen mensen verraden om in de gunst te komen bij de niet-Joden. In dat opzichte is er in die 2200 jaar niet veel veranderd. De strijd gaat door. Wij hebben toen de Bejt Hamiqdasj [Heilige Tempel] opgeruimd en gezuiverd, maar werden wij werkelijk bevrijd? De Grieken werden weliswaar uit ons land verdreven, maar werden zij wel uit onze geest verdreven? Wat voor licht gaf de menora af toen... |
|
|
|
|
| Maak Mij een heiligdom zodat Ik in jullie hart kan wonen |
|
|
 |
De Italiaanse verklaarder Sforno (1475-1550) legt uit, dat wij het Misjkan, de Tabernakel, het meereizende Heiligdom in de woestijn hebben gekregen na de zonde van het gouden kalf. De bouw van de Tabernakel was nodig om aan te tonen dat de zonde van het gouden kalf vergeven was. De Joden stonden voor schut. Vlak na het ontvangen van de Tora hadden ze het tweede van de Tien Geboden overtreden: “Gij zult geen afgoden houden”. De Tabernakel was een antwoord aan alle spotters en... |
|
|
|
|
| Serieuze rechtshandhaving essentieel voor maatschappij |
|
|
 |
Er is de laatste tijd veel kritiek op de rechterlijke macht in Nederland. Politici laten zich kritisch uit over te lage straffen of ondeugdelijke motivering van vonnissen. Rechters reageren geirriteerd. Is de rechtsstaat in verval? Maar kennen de rechters wel hun staatsrechtelijke plaats? Het Jodendom gaat er – nog sterker - van uit, dat de rechters ook zelf uiterst kritisch moeten staan tegenover hun eigen functioneren. Ik zal u dit aantonen uit de kleren van de kohaniem, de... |
|
|
|
|
| Altaar van de Misjkan: metafoor van de mens |
|
|
 |
De belangrijkste functie van de Misjkan is het offeren van dieren aan G'd . Veel mensen kunnen makkelijker om gaan met de verhalende delen van de Tora of mitswes die in onze tijd van toepassing zijn dan met offers . De laatste offers werden aangeboden in 68 na de gewone jaartelling, voordat de Tweede Tempel werd verwoest . Veel mensen zouden het moeilijk vinden dat het systeem van offergaven in de toekomst daadwerkelijk weer in praktijk gebracht zal worden. Dit lijkt verder te liggen... |
|
|
|
|
| De positie van de Kohaniem en Levieten tegenwoordig |
|
|
 |
Kohaniem in het IDF
Kohaniem en Levi’iem nemen een belangrijke plaats in in het boek Numeri : “En G’d sprak tot Mosjé als volgt: Laat de stam Levie naderen, plaats hem voor Aharon, de priester en zij zullen hem dienen” ( 3:6 ). De Levi’iem kwamen in plaats van de Bechoriem, de eerstgeborenen. Toen deze zondigden bij het gouden kalf werden ze afgekeurd als G’ds dienaren. De Levieten, die geen afgoden hadden gediend, werden in hun plaats... |
|
|
|
|
| De Tempel is niet meer
|
|
|
 |
...een sfeerschets hoe het wel was.
De Tempel werd meer dan 1900 jaar geleden verwoest. We rouwen er nog steeds om. De sfeer bij de diensten is een kwestie van overlevering. Van generatie op generatie is deze traditie betrouwbaar gebleken. De bewijzen uit andere bronnen zijn niet werkelijk belangrijk. Toch is het interessant om de beschrijving van Rabbi Ja’akov Emden in zijn sidoer Amoedé Sjamajiem te volgen. Het ging over de komst van de Hogepriester in het Heiligdom op... |
|
|
|
|
| Dresscode voor de kohaniem |
|
|
 |
“En gij zult heilige kleren maken voor Aharon, uw broer, tot eer en tot sieraad” ( 28:2 ). De Talmoed ( B.T. Sjabbat 31a ) vertelt dat er eens een geer (proseliet) bij Hilleel kwam en zei: ‘Ik wil Joods worden op voorwaarde dat men mij koheen gadol – hogepriester maakt, zodat ik al deze kleren kan dragen’. Wilde hij werkelijk alleen maar Joods worden om deze kleren te dragen? Waarschijnlijk had hij door wat voor effect deze kleren hadden. Hij voelde bij zichzelf... |
|
|
|
|
| Eicha-Klaagliederen |
|
|
 |
Jermijahoe Hanavi was nog jong toen Hasjem hem een hele moeilijke, hartverscheurende taak oplegde. Keer op keer moest hij Bnej Jisrael waarschuwen voor vernietiging en ballingschap als zij niet zouden stoppen met zondigen. Hij moest hen blijven smeken dat zij tesjoeva , berouw, zouden doen. Maar het volk luisterende niet. Erger nog. De originele rol van Eicha is door Jehoiakim verbrand [ Jermijahoe 36:23 ]. De bevatte hoofdstukken 1, 2 en 4. Toen Jirmijahoe Eicha herschreef, voegde hij... |
|
|
|
|
| Het reukwerk altaar |
|
|
 |
‘En maak een altaar om daarop reukwerk te brengen’ ( 30:1 ). Er waren twee altaren. Het ene verzoende voor het lichamelijke deel van de mens, wanneer het gezondigd had. Op dat buitenste altaar werden dieroffers gebracht die in plaats van de mens kwamen. Dieren lijken een beetje op de mens en kunnen verzoening voor hem brengen. Het altaar lijkt een beetje op de lichamelijke bouw van de mens. De gemiddelde mens is 3 el lang, gelijk de hoogte van het eigenlijke altaar.
De dieren... |
|
|
|
|
| Functie van het Misjkan, de Tabernakel |
|
|
 |
( Sjemot: 25:8 ): “Maakt Mij een Heiligdom om temidden van U te wonen”.
Een Sjoel heet een Mikdasj Me’at, een klein heiligdom, enigszins vergelijkbaar met de Tabernakel in de woestijn en de Tempel van weleer in Jeruzalem. Bij de bouw van een Tabernakel, Tempel of sjoel kan men zich vele vragen stellen. Eén van de belangrijkste vragen luidt, dat “de hele wereld toch gevuld is met G’d’s glorie”. De vraag dringt zich op waarom het dan nog... |
|
|
|
|
|
|
|