 ...Kol-hamitswah... de gehele gebod... (Vs. 8:1). Mosje drukt ons op het hart dat de Jood niet lukraak een gebod of verbod mag uitkiezen om deze tot uitvoering te brengen, of de ene keer wel en de andere keer niet. De aan de mitswot gekoppelde zegeningen gelden uitsluitend voor Israel wanneer zij de gehele Tora accepteert. Deze acceptatie is al een een enkel gebod. Rasji leert vervolgens dat wanneer iemand begint aan een gebod, dan moet hij in zijn voltooiing volharden, want de vervulling van het gebod aan de persoon zal worden gecrediteerd aan degene die de taak heeft volbracht.
De tijdelijke aron en de tweede Loechot
Na 40 dagen dawnen werd Mosje door Hasjem opgedragen nieuwe stenen Loechot (tafelen) uit te houwen, zodat Hasjem daarna de Woorden daarop zou graferen. Om deze Loechot, maar ook de eerste gebroken Loechot te kunnen bewaren, gaf Hasjem Mosje ook de opdracht een tijdelijk aron (ark) van hout te bouwen, zodat de nieuwe Loechot erin bewaard konden worden, tot day de permanent Aron en de Misjkan gebouwd zouden worden (Sjmot/Ex. 25:10-22). Rasji merkt op dat het gebroken paar Loechot in deze houten Aron bewaard zouden blijven en dat was ook het paar dat mee ging wanneer Bne Jisrael een oorlog moesten voeren (Jeroesjalmi Sjekaliem). Volgens de RaMBaN werd ook de eerste paar Loechot in de nieuwe Aron opgeborken en de houten Aron werd verborgen.
In Devariem 10:4 staat dat Hasjem de tweede loechot hetzelfde had beschreven als de eerste. Tussen die 2 is een verschil. Rabbi Sprecher legt uit dat de eerste loechot door Hasjem waren beschreven in het huidige Hebreeuws. De tweede luchot waren beschreven in een taal van de andere volkeren. Dit was een straf van Hasjem voor het gouden kalf. Pas in de tijd van Ezra (die de tweede Mosje wordt genoemd) leerde het volk
het huidige Hebreeuws. Ezra kreeg toen de eerste loechot in beheer.
Niet alleen waren de loechot dus in verschillende talen geschreven, ze verschilde ook inhoudelijk van elkaar. De eerste sprak over het heiligen van de sjabbat en de tweede over het bewaken van de sjabbat. Dit omdat Hashjm tijdens het uitspreken van de 10 geboden tegelijk sprak van
heiligen als van bewaken.
De vertaling in Devariem 10:4 'hetzelfde' is dus een vertaalfout. Er had 'zoals' moeten staan.
De grote zegeningen van Erets Jisrael
Erets Jisrael is beter, vruchtbaarder, mooier, dan Gosjen, de mooiste gedeelte van Mitsrajiem, Egypte. Erets Jisrael heeft geen Nijl nodig, want - zo leert Rasji ons - Hasjem Zelf besproeit het land, de velden, de valleien, de bergen met Zijn regens wanneer je slaapt. De Joden moeten het wel waard zijn en de inzettingen niet verwaarlozen (vs. 17 van hfst. 11). Omdat Erets Jisrael direct onder de Persoonlijke verzorging van Hasjem valt en daardoor afhankelijk is van Zijn genade, zal het ook sneller gestraft worden om kleinere zonden dan de rest van de wereld. Daarom is de Jood in Erets Jisrael altijd bewust van Hasjems Nabijheid. Hij weet dat zijn inzet en gebeden tellen, want zijn acties zijn gebonden aan voorspoed.
Vs. 12...'asjer HASJEM 'elokejcha doresj 'otah...een land dat HASJEM, jouw G'd, heeft uitgekozen... Hasjem is Alwetend en voorziet en overziet de hele wereld. Maar Zijn primaire aandacht is op Erets Jisrael gericht. Pas ná Erets Jisrael zegend Hij de rest van de wereld, die op de tweede plaatst staat (Rasji). 'Or HaChaim legt uit dat wanneer Joden in balling zit of minder zegen van Hasjem ontvanegn, dan lijdt de hele wereld. Sinds de diaspora is niet alleen Erets Jisrael verarmd, maar de hele wereld (Daas Tevunos).
Tamied 'ejnej HASJEM 'elokejcha bah...de ogen van HASJEM, jouw G'd, is altijd daarop gericht...Ondanks de veroordeling omtrent voorspoed tijdens Rosj Hasjana beklonken is, observeert Hasjem Erets Jisrael en haar bewoners altijd en continu! Kun je dit voorstellen??? Hij kijkt hoe Hij de regen en andere voordelen aan het land toebedeelt. Wanneer de mensen het niet meer waard waren al rijke regens en die voordelen te ontvangen, dan liet Hasjem de regen op de verkeerde momenten op de verkeerde plaatsen vallen. Of wanneer de mensen berouw hadden en dus weinig regen ontvingen, dan zorgde Hasjem er voor dat ieder druppel regen een maximaal voordeel!
verhoging van de Levi’iem en verzoening van Hasjem
Toen Mosje van Har Sinaj beneden kwam en de Loechot (Tafelen) kapot liet vallen, ba’et hahoe’… op dat moment… wist Mosje dat de Levi’iem door hun distantiatie van de ‘Eigel Hazahav (gouden kalf; Sjmot/Ex. 32:26) het voorrecht kregen Hasjems legioen te vormen. De term “stam van Levi” heeft betrekking op zowel de Kohaniem als de Levi’iem zelf.
kajamiem hari’sjoniem…zoals de in de eerste dagen… (10:10) zoals de eerste keer dat Mosje bij Hasjem was om 40 dagen Torales te krijgen, impliceert Hasjem hier dat Hij nu hetzelfde goede gevoel ten aanzien van Bne Jisrael voelde als voor hun val voor de Eigel Hazahav. Het kan ook met de tweede 40 dagen bedoeld worden waar Mosje voor het behoud van het volk moest dawnen (Rasji). RaMBaN voegt er aan toe dat het tevens betrekking kan hebben op deze 40 dagen waarin Hasjem Zijn liefde voor Bnej Jisrael weer toonde, tevens het moment dat Hasjem aan Mosje Zijn 13 Attributen van Genade toonde (Sjmot/Ex. 33:12-34:11).
Mosje benadrukt aan Bnej Jisrael, dat ondanks hun vreselijke zonde, Hasjems liefde sterk zal blijven en wat Hij ook van hen zal verlangen, dat dit altijd voor hun eigen bestwil is, waardoor Zijn zegen over volk onuitgeput zal zijn.
mah hasjem ‘elokecha sjo’el me’imach… wat vraagt Hasjem jouw G’d van jou?... (Vs. 12). Zelfs na de ‘Eigel hazahav verlangt Hasjem dat wij Hem vrezen. De Geleerden leren ons in Berachot 33b dat alles in de Hemel geschapen is, behalve de vrees voor G’d.
Er bestaan twee niveaus van G’d vresen:
- het hoger niveau is een niveau in de zin voor diepe eerbied en ontzag. Hoewel het eenvoudig is om deze vorm van vrees onderling waar te nemen, is het voor gewone mensen erg moeilijk deze vrees te ontwikkelen.
- het viscerale angst om gestraft te worden is een lagere vorm van vrees voor G’d. In 11:6lees je hiervan een voorbeeld.
we'achalta wesava'ta oeverachta 'et Hasjem 'elohejcha, 'al ha'arets hatovah 'asjer natan... je zult eten en je zal verzadigd zijn en Hasjem, Jouw G'd, prijzen om het goede land dat Hij gaf.. 8:10.
Dit gebod dienen wij dagelijks een invulling te geven. Wij doen dit door middel van bensjen en nabroches opzeggen wanneer wij iets hebben gegeten. Berachot 48b leert dat we na het eten van brood en ons verzadigd voelen, dat wij Hasjem moeten danken.
R'Avira leert dat de engelen Hasjem vroegen waarom Hij voorkeur geeft aan het Joodse volk. Hij antwoordde:"Moet Ik dan geen voorkeur aan hebben? Ik droeg hen alleen op om te bensjen wanneer zij verzadigd zijn maar zij hebben er zelf voor gekozen Mij te danken wanneer zij slechts een klein stukje brood hebben gegeten dat kleiner is dan een ei of zelfs kleiner dan een olijf [kizajit]" (Berachot 20b.
Dit is geïntroduceerd door de Chazal.
Het onderdeel van het bensjen, wat vaak tijdens Sjabbes, Jamiem Toviem of samen eten gezamenlijk zingend gebeurd, dawnen we ook voor Jeroesjalajiem en voor parnasse. Het is net als het Sjmone Esre het moment ons direct tot Hasjem te kunnen wenden.
In de parasjot Masej en Dwariem komen we de beloften voor Groot Israël tegen mits Israël aan alle mitswes houdt. Ook in deze Parasja wordt de belofte herhaald:
11:24...nehar-perat... Rivier de Eufraat...hajam ha'acharon... de achterste gedeelte... (het Westen; de Middellandse Zee)... De grenzen worden in Masej gedefinieerd. Dit zijn de grenzen wanneer deze generatie Het Land zal betreden. Mosje keek in de toekomst ten tijde van de komst van Masjiach, want dan zal de Eufraat de grenzen van het Land bepalen.
Het Geschrift beschrijft de richting op die wijze als of iemand naar het Oosten kijkt; dus vanuit het Westen. Het Noorden wordt daarom vaak semo'l genoemd, wat eigenlijk links betekent. Jamien, wat rechts betekent, wordt vaak met Zuid bedoeld. Qerem, het oosten, is het voorste gedeelte en het Westen dus de achterste gedeelte.
|