19 Adar 5784 | 29 maart 2024
Parasja
Bereesjiet/ Genesis     Sjemot/ Exodus     Wajjikra/ Leviticus     Bamidbar/ Numeri     Dewariem/ Deuteronomium     Combinaties     Feestdagen     
Parasja / Wajjesjev / Commentaar Overzicht | Inzicht | Haftara | Commentaar
Bereesjiet/ Genesis 37:1–40:23 | door: Devorah

Jehoedah en Tamar
Op het moment dat iemands jetzer hatov een flinke doorbraak in iemands leven krijgt, dan kan je van de slechte krachten krachten flinke tegenstand verwachten. Tamar was een rechtvaardige vrouw die een G'ddelijk doel ontvangen had: de grondlegging van de Davidische dynastie. Tamar wilde haar missie met passie voleinden. Gestel dat Dawied hamelech en de masjiach via de zonen van Jehoedah - Er en Onan - zouden zijn gekomen, dan zou satan, personificatie van het kwaad, via Dawied hamelech en de masjiach vertegenwoordigd worden. Er en Onan waren namelijk uiterst zondig, en dan in die hoedanigheid dat hun zonde de menselijke grenzen van lust passeerden. Daarom waren de zonen het niet waard de grondleggers van deze dynastie te worden. Echter de kaarten lagen zo dat verder niemand uit Jehoeda's familie met haar kon trouwen om zo haar spirituele lot konden invullen. Daarom moest Tamar drastische maatregelen treffen en als prostituee verkleden om Jehoeda zelf te verleiden. Dat dit moest gebeuren dat dit blijkt uit het feit dat Jehoeda rechtvaardig was en zichzelf niet tot laag immoreel gedrag zou laten misleuden. De Midrasj zegt zelfs: Rabbi Jochanan zei: "Jehoeda wilde Tamar passeren. De Kadosj Baroech Hoe zond de engel van lust naar hem. De engel zei: [i]Waar ga je heen? Waar komen de koningen vandaan? Waar komen de grote rechtvaardigen vandaan?? Alleen daarom kon Jehoeda naar haar omgeleid worden. Dit was gedwongen, tegen zijn redelijkheid in. Bereesjiet Rabba 85:8.
De Kabbalah leert dat de scherven van goedheid door de schepping zijn gebroken. Het is de taak van Bnej Jisrael om de scherven bij elkaar te rapen. Er lag een scherf in Kena'an en was bij Tamar ondergebracht. Uit vrije wil zou rechtvaardige Jehoeda nooit met Tamar zijn gegaan. Vandaar dat de engel hem dwong dat hij met een "prostituee" de weg naar de schepping van de dynastie van Dawied zou bewandelen.

Wajered jehoedah... en Jehoedah daalde af... 38:1 In figuurlijke zin betekent dat Jehoeda door zijn broers afgezet uit zijn positie als leider werd n.a.v. het incident met Joseef. Zij zagen dat Ja'qov zo'n intens verdriet had, dat zij Jehoeda verweet dat wanneer hij hen geadviseerd zou hebben om Joseef weer terug te zenden naar zijn vader ipv verkopen, dan zouden zij dat gedaan hebben. In werkelijkheid heeft hij het leven van Joseef gespaard (37:26). Immers, de broers wilden hem doden en hadden een complot tegen Joseef gesmeed. Dit is de reden waarom Jehoeda van zijn familie wegtrok en in Adoellam zakenpartner werd van Hirah (Rasji). Ondertussen had Jehoeda zich laakbaar tegen Ja'aqov opgesteld door hem zoveel verdriet aan te doen. Jehoeda nam het voortouw door bij zijn vader de suggestie te leggen dat Joseef door wilde dieren verscheurd zou zijn. Dat is de reden waarom Jehoeda zijn twee zonen verloor en een openbare vernedering onderging toen Tamar exact dezelfde woorden gebruikte als hij dit tegen zijn vader deed: hacher na'...identificeer ajb... (37:32; 38:25).

Ondertussen was er nog een reden, die wij al aanhaalden, waarom de zonen van Jehoeda stierven. Hun zonde ging voorbij iedere menselijk moraal.
Wij begrijpen dat wanneer Jitschak en Ja'aqov geen Kena'itische vrouw trouwen, dat het niet in der lijn der verwachting zit dat Jehoeda met een Kena'itische vrouw zou trouwen of kinderen mee zou krijgen. Tamar was de dochter van Sjem (Bereesjiet Rabba 85:10! Het is daarom ook niet verwonderlijk waarom juist Tamar zo'n belangrijke rol zou gaan spelen binnen de dynastie van Dawied. Er was erg jong toen hij haar trouwde, omdat dit alles plaatsvond in de 22 jaar tussen de verkoop van Joseef en de verhuizing van Ja'aqov naar Egypte: (Seder Olam). De zonde van Er en Onan waren concreet als volgt: Tamar was erg mooi en Er en Onan wilde niet dat haar schoonheid door zwangerschap minder zou worden, doordat zij bijvoorbeeld in gewicht zal toenemen en daarom verspilden zij hun zaad. Dit was een dodelijke zonde en Hasjem ondernam acties tegen hen. Juist omdat Er en Onan kleinzonen van Ja'qov waren en dan mag je toch meer verwachten (Rasji).

Ondanks de aarstvaders zich aan de Tora hielden en wij mogen aannemen dat hun familie hetzelfde deden, was dit op vrijwillige basis. Daarom moeten wij de daad van Jehoeda wel in het perspectief bekijken van voor de Sinaj. In die dagen was het toegestaan niet kosjer voedsel te nuttigen, maar ook het gebruik maken van een prostituee. En we weten dat Ja'aqov met twee zussen is getrouwd, wat later ook een verbod is. Soms werkt het G'ddelijke Plan hier duidelijk in mee.

De reden waarom de broers degenen waren die Joseef lieten lijden
Het was een Hemels Plan dat Joseef verkocht werd. Voor de broers, de eenheid en dynastie van de familie was Joseef een bedreiging. Zij dachten wanneer zij hem zouden doden, dan zou er geen dreiging meer zijn, want een dode kan niet regeren. Zij dachten wanneer zij hem zouden verkopen, dan zou er geen dreiging meer zijn, want een slaaf kan niet regeren. Maar Hasjem dacht hier iets anders over. Als Hij bepaalt dat Joseef een koning zal worden, het zij zo. De geleerden leren ons: Ja'aqov Awinoe zou geketend moeten afdalen naar Egypte. G'd zei: "hij is Mijn eerstgeboren zoon, zou Ik hem in schande laten afdalen?... Ik stuur liever zijn zoon voor hem uit, zodat hij gedwongen wordt achter hem aan af te dalen". (Bereesjiet Rabba 86:2).
Als Joseef idd moest gaan (immers, de tuniek die hij kreeg was hij als het ware ook de eerst geboren zoon), waarom waren juist de broers de instrumenten in Zijn hand?

Wanneer mensen goed zijn, beloont Hasjem hen door hen vertegenwoordigers van het uitvoeren van goede daden te maken. Maar wanneer mensen slacht zijn, dan maakt hij van hen vertegenwoordigers van het slecht doen/het brengen van slechtheid (Sjabbos 32a). Of iemand nu goed of slecht is, Hasjem oordeelt op individuele basis, volgens de individuele potentie. Rechtvaardigen worden veel strenger beoordeeld dan anderen, omdat er meer van hen verwacht wordt. Wat bij gewone mensen door de vingers gezien kan worden of bij minder goede mensen als een lofwaardige daad gezien kan worden, kan het bij mensen zoals de zonen van Ja'aqov als een tekortkoming gezien worden.
Het is waar dat de broers een reden hadden om Joseef niet te mogen. Volgens hun eigen evaluatie betreffende hun eigen missie en hun daden, hebben zij zelfs een reden Joseef te haten. Maar hun oordeel over Joseef, wat tevens de overtreding was, kwam uit jaloezie! Mensen met hun spirituele status zoals de broers van Joseef, zonen van Ja'aqov hadden geen recht jaloers te zijn. Dat is de reden waarom Hasjem hen als instrumenten gebruikte om Joseef naar Egypte te sturen. Hun lot was hun hand in de slavernij van Joseef en 22 jaar het veroorzaken van hartzeer aan Ja'aqov. Poes merkte vanmiddag op dat dit wel eens tikkoen kon zijn, omdat de geleerden ons in parasja Wajjetsee leren dat Ja'aqov zijn ouders onnodig pijn heeft gedaan om 22 jaar bij Lavan te wonen en te werken. Echter wanneer de broers niet jaloers zouden zijn geweest, dan hadden zij in ieder geval de tranen van hun vader en hun broer niet aan hun handen gehad. Uiteindelijk moesten Ja'aqov en zijn familie naar Egypte omdat Joseef voor zorgde dat er geen hongersnood zou zijn, om zo uiteindelijk middels de Exodus bij Berg Sinaj te kunnen komen. Dus hun boosaardige daad was voor een nobel einde, omdat zij echte rechtvaardige mannen waren die alleen uit waren goed te doen, waardoor hun misstappen tot een goed einde zou komen.

pagina 8 / 13 [1]      «      6   |   7   |   8   |   9   |   10      »      [13]
 
 
Contact Zoeken Noachieden Online Beheer
 
Copyright © 2024 Jodendom Online. Alle rechten voorbehouden.