| Mogen wij mensen tellen? |
|
|
 |
Waarom moesten de Joden geteld worde n in het eerste jaar na de Exodus; G’d kende het getal toch? De volkstelling was meer voor de omgeving bedoeld. Iedereen lachte het Joodse volk uit: “Veertig dagen na het geven van de Tora maakten jullie al weer een afgodsbeeld. G’d zal jullie nooit meer in genade willen aannemen!”. Het Joodse volk werd verheven door de bijdrage aan het Misjkan (Heiligdom) van Edoet-getuigenis. Het Misjkan getuigde van G’ds vergiffenis.... |
|
|
|
|
| Parasja Zachor [tweede van de arba parasjot] |
|
|
 |
Deze week lezen wij de haftara van parasjat Zachor omdat parasjat Zachor vlak voor Poeriem wordt gelezen om de strijd tegen Amalek te doen aansluiten bij het einde van Haman. De haftara sluit altijd aan bij hetgeen het laatst gelajend, uit de Tora gelezen, wordt. Een mitsva uit de Tora? Iedereen komt deze Sjabbat naar sjoel. Is daar een goede reden voor? Het voorlezen van de Parsjat Zachor is volgens een aantal Chagamiem, Geleerden een mitsva uit de Tora. De Tora schrijft voor ( Deut.... |
|
|
|
|
| Mordechaj prototype van een Joodse leider |
|
|
 |
De meerderheid van het Sanhedrien steunde Mordechai in zijn staatstaak. Kennelijk is het goed om te werken in het belang van het Joodse volk, ook al gaat dit ten koste van Tora-studie. De vraag is veeleer hoe de Talmoed dan nog kan verklaren kan dat het omgekeerde waar is: Tora-studie gaat boven inzet voor de gemeenschap. Een minderheid in het Sanhedrien distantieerde zich van Mordechai nadat hij zich in de politiek had gestort. Binnen het hoogste rechtscollege bestond kennelijk... |
|
|
|
|
| Poeriem in de Halacha |
|
|
 |
In orthodoxe wijken in Israel beheerst Poeriem het straatbeeld. Vrolijkheid alom. Zich bedrinken werd een plicht. We moeten ons bedrinken tot we het verschil niet meer weten tussen Haman en Mordechai. De opdracht om te sjikkeren wordt ons reeds in de Talmoed door Rava medegedeeld: “De mens is verplicht zich te bedrinken op Poeriem tot hij het verschil niet meer weet tussen “vervloekt zij Haman” en “gezegend zij Mordechai”. |
|
|
|
|
| Bijten de halaga, de Joodse wetgeving, en het Nederlands recht elkaar? |
|
|
 |
In Engeland haalde een rechtszaak rond een Joods huwelijk de voorpagina van de kranten. Hoe zit het in Nederland met de Joodse wetgeving en het Nederlands recht? Omdat het traditionele Jodendom in wetgeving zich niet beperkt tot het zogenaamde religieuze, maar alle aspecten van het leven behandelt, vinden we in het Jodendom wetgeving ten aanzien van alle aspecten van het leven. De Joodse wetgeving kent civiel recht, strafrecht, ethiek, huwelijksrecht…..
Het woord halaga waarvan de... |
|
|
|
|
| Heeft de Tora aan waarde ingeboet ... |
|
|
 |
...nu vele geboden niet meer praktisch uitvoerbaar zijn? Rabbi Mosje van Coucy (13e eeuw) stelt, dat de mitswot twee aspecten kennen – na’ase wenisjma: doen en begrijpen. Bij vele mitswot kunnen we gelukkig beide aspecten vervullen: we leggen bijvoorbeeld tefillien en kunnen ook de diepere betekenissen ervan doorgronden. Maar bij andere mitswot kunnen we alleen de voorgeschreven handeling doen – omdat de achtergronden ons verstand te boven gaan, zoals bij... |
|
|
|
|
| G'ddelijke of menselijke wet? |
|
|
 |
“G’d stak zijn hand niet uit tegen de edelen van Israël – zij zagen G’d en zij aten en dronken” ( Sjemot 24:11 ). Aan het einde van de sidra wordt het proces beschreven waarmee Israël formeel het verbond met G’d aanging. De edelen waren kennelijk straf schuldig maar kregen dat niet op dat moment. Welke zonde hadden zij begaan? Volgens Rasjie was hun zonde dat zij naar G’d keken terwijl zij aten en dronken; een uiting van weinig respect.... |
|
|
|
|
| Een maatschappij zonder rechts |
|
|
 |
...is geen lang leven beschoren
Misjpatiem betekent rechten. Hoewel het jodendom een religie is, gaat de Tora er van uit dat een maatschappij zonder rechts systeem geen lang leven beschoren is. Het voorschrift om een systeem van recht en rechtvaardigheid in te voeren geldt voor ieder samenleving ongeacht de gezindte. De vestiging van een rechtsorde vormt één van de Noachietische geboden, die tot de hele mensheid gericht zijn. De Tora werd aan een geheel volk gegeven en niet... |
|
|
|
|
| Tora slavernij is reclassering |
|
|
 |
“Dit zijn de rechtsvoorschriften: Als je een Hebreeuwse slaaf koopt, zal hij zes jaar dienen en het zevende jaar gaat hij in vrijheid heen; niets betaalt hij” ( Exodus 21:1-2 )
In Misjpatiem worden intermenselijke, civiele rechten behandeld. Het civiele wetboek begint met de status van de slaaf. Hij is veroordeeld tot zes jaar dienstwerk omdat hij gestolen heeft en het Rabbinale hof heeft hem ‘verkocht’ aan een rijke heer. Met de opbrengst van de verkoop wordt de... |
|
|
|
|
| Moet je mishandelde ouders eren? |
|
|
 |
In Sjemot staat: 'eer je vader en moeder' en in Wasjjiqra 19:3 'je zult jouw vader en moeder respecteren'. Dit zijn bronnen uit de Tora dat kinderen verantwoordelijkheid hebben naar hun ouders. Ouders moeten deze respect krijgen, want er zijn "drie partners in een persoon: G'd, de vader en de moeder. Over een persoon die zijn vader en moeder eert, zegt G'd: 'Ik beschouw dit alsof ik onder hen woon en Mij ook eren.' [ Talmoed Kiddoesjien 30b ]. Wat is respect en wat is eer? Respecteren... |
|
|
|
|
|
|
|