12 Niesan 5784 | 20 april 2024
Parasja
Bereesjiet/ Genesis     Sjemot/ Exodus     Wajjikra/ Leviticus     Bamidbar/ Numeri     Dewariem/ Deuteronomium     Combinaties     Feestdagen     
Parasja / Mikeets / Commentaar Overzicht | Inzicht | Haftara | Commentaar
Bereesjiet/ Genesis 41:1-44:17 | door: Devorah
De vierde droom
De par'o recapituleert zijn dromen en test daarmee Joseef
In 41:1 ev lezen wij wat de par'o precies droomde. Vervolgens kunnen wij in de vs. 17-24 lezen hoe hij zijn dromen aan Joseef vertelde en hierin worden verschillen gevonden (vers 21 lijkt bijvoorbeeld aan het verhaal te zijn toegevoegd). Ieder lettertje, ieder woordje in de Tora is wel over wogen en niet voor niets. Zo ziet hij zichzelf in de droom op de rivier: 'al haje'or.... Áan de rivier is nl 'al-jad haje'or.

Rabbi Jochanan leert dat slechte mensen leven (bestaan) op hun goden (maw goden bestaan voor de mens, zoals de Nijl opbrengsten voor de Egyptenaren geeft en dáárom aanbeden wordt). Maar Hasjem leeft (bestaat) op de rechtvaardigen, zoals er staat geschreven in Bereesjiet Rabba 69: Zie! G'd staat op hem en Hij zei: Ik ben Hasjem, de G'd van Avraham" (de mens bestaat voor G'd: de mens geeft zichzelf op om G'd te dienen. In deze zin wordt er gezegd dat de tzaddik zijn god draagt.. Zijn god bestaat op hem). In dat kader begrijpen we de volgende vraag: Waarom vertelde par'o niét aan Joseef dat de uitgemergelde koeien min-haje'or... uit de rivier (vs. 3) kwamen? De reden is dat de Nijl in die dagen door de Egyptenaren als een afgod werd gezien en de par'o wilde niet vertellen dat de Nijl in zijn droom iets slechts voortbracht. Daarnaast benadrukt hij in de recapitulatie van zijn droom dat hij nog nooit zulke uitgemergelde koeien had gezien. Hij wilde hiermee aanmerken dat deze droom niet gebaseerd is op dagdromerij.

41:2 vertelt ons over de droom van de par’oh die hij twee jaar na de vrijlating van de schenker kreeg. Het ging om zeven mooie goed gevoede koeien die uit de Rivier kwamen die oevergras weidden. Dit is het teken van overvloed. Gras aan de oever van de Rivier (als de Tora spreekt over de Rivier, dan gaat het over de Nijl) geeft – zoals RaMBaN ons leert - nastrevende voorspoed aan. De mooiheid van de koeien geeft – zo leert RaSji - de jaren van overvloed aan waar men niet afgunstig op elkaar neerkijken.

vs. 3 …parot ‘acherot… andere koeien…. Deze koeien volgen de mooie gevoede koeien direct op, want aangeeft dat de hongersnood direct na de zeven mooie gevoede koeien zal opvolgen (Haamek Davar).

vs. 4wato’chalnah…aten… RaMBaN geeft aan dat Hasjem in deze vers aan Joseef de oplossing van de hongernood aanbiedt: het eten van de magere lelijke koeien aan de mooie doorvoede koeien geeft aan dat de welvaart van de zeven vette jaren opgeslagen moeten worden om in de hongerjaren gebruikt te kunnen worden.

De omschrijving van de uitgemergelde koeien is niet consequent. In vers 3 worden de koeien ...ra'ot mar'eh wediqot basar... lelijk en uitgemergeld...In vers 19 wordt er gezegd: ...dalot wera'ot to'ar me'od wediqot basar... broodmager en erg lelijk en uitgemergeld... Ook voegde par'o aan Joseef toe dat de aren verdord... tsenoemot... waren (vergelijk vs. 23 met vs. 6).

Volgens de Tanchoema gaf par'o een iets andere versie van zijn droom aan Joseef omdat hem te verwarren en hiermee te tesyen, maar Joseef corrigeerde hem iedere keer, totdat de par'o zo verbaasd was en uitriep:
"Heb jij mijn dromen soms afgeluisterd?"

vs. 5wajachalom sjeniet… en droomde een tweede keer geeft volgens Kli Yakat aan dat we spreken over een enkele droom. Anders had er gestaan …wajachalom ‘od…hij droomt nog meer… Dat de droom op een andere wijze binnen een zeer korte tijd wordt herhaald (vs. 32we’al hisjanot hachalom ‘el-par’oh pa’amiem…betreffende het herhalen van de droom aan par’oh tweemaal…) , geeft aan dat deze droom snel uitgevoerd zal worden. RaMBaN zegt dat graan het symbool van oogst is en dat één halm zeven korenaren had, geeft overvloed aan, leert RaSjBaM.

vs. 6…daqot oesjedoepot… mager en aangetast… RaMBaN leert: Iedere poging tot oogst zal aangetast worden door de oostenwind. RaSji vertaalt sjedoepot met uitgeslagen, zoals een bovendorpel steeds door de deur geslagen wordt.

vs. 7…wehineh chalom…en zie! – het was een droom…. RaMBaN geeft aan dat par’oh begreep dat deze twee dromen eigenlijk één droom was.

vs. 8 …jajhie baboqer watipa’em roecho …’et-chol-charmoemej mitsrajiem… het was ’s ochtends, toen zijn geest verontrust was… alle beeldschriftkundigen van Egypte…
watipa’em roecho ……
Onklos vertaalt dit met: zijn geest werd heen en weer geklopt. In Danij’el 2:1 staat watitpa’em roecho…; dus met twee Tets. Omdat Neboechadnessar twee kloppingen had en dus twee redenen om verontrust te zijn:

  1. het vergeten van zijn droom

  2. een onbekende verklaring van de droom

(Bereesjiet Rabba 89 en Tanchuma). Par’oh had alleen het laatste probleem. Deze uitte zich vervolgens in de beeldschriftkundigen van Egypte: de charmoemej. Waarom heetten zij charmoemej? Charmoemej legden hun neusgaten op de botten van de lijken. Char betekent neusgaten en moemej komt overeen met het Arameesche woord mimej: beenderen. …we’ejn-poter ‘otam par’oh…maar niemand legde hem par’oh uit…. De charmoemej legde de droom wel uit, maar de par’oh nam het niet aan. Zijn geest werd door hun verklaring niet gekalmeerd. Zij legden uit: zeven dochters zal je voortbrengen, en zeven dochter zal je begraven (Bereesjiet Rabba 89; RaSji).

24...'el-hachartoemiem...aan de tovenaars... par'o vertelde niet aan Joseef dat hij naast tovenaars óók wijze mannen had geraadpleegd.

Een aantal goede keuzes heeft de par'o gemaakt:
Hij koos ervoor de droom niet te negeren.
Hij koos ervoor de uitleg van zijn magiërs en de wijze mannen niet ter harte te nemen.
Hij koos ervoor de uitleg van Joseef als waarheid te aanvaarden en
hij koos ervoor dat Joseef nav de droom acties mocht ondernemen.

pagina 2 / 12 [1]      «      1   |   2   |   3   |   4   |   5      »      [12]
 
 
Contact Zoeken Noachieden Online Beheer
 
Copyright © 2024 Jodendom Online. Alle rechten voorbehouden.