De geboorte van Ja'aqov en Esaw
Vanaf het moment dat zij in de baarmoeder zaten, bestond er al een rivaliteit tussen de tweeling. Vers 25 beschirjft de uiterlijke kenmerken van de eerste: ...wajetse' hari'sjon 'adomonie...de eerste werd/kwam rood... Zijn gezicht was rood en was behaard als een wolle mantel. De roodheid van zijn gezicht voorspelde zijn moordlustige karakter (Rasji), omdat er geen andere reden voor de Tora is geweest om dit zo expliciet te vermelden (Mizrachi).
Ook Dawied hamelech was in zijn jongere jaren rood en daarom was Sjmoe'el hanavie (profeet Samuel) bang dat dit dezelfde voorspelling als die van Esaw zou betekenen: veel bloedvergiet. Maar Hasjem wees Sjmoe'el Hanavie op de mooie ogen van Dawied hamelech (1 Sjmoe'el 16:12). Deze mooie ogen staan symbool dat hij alleen zou doden wanneer dit door het Sanhedrin werd opgelegd, wiens acties als ogen van de natie zou betekenen. Esaw daarentegen moordde wanneer hij het hem goed dunkte (Midsraj)
25:27-28 Na mate de tweeling groter werd, begon men verschillen in hun persoonlijkheid te zien. Esaw's pesterijen werden tot nu toe nog verwijd aan zijn kindzijn (Sifsei Chachamiem). Vanaf de leeftijd van de bar mitswa, voor jongens dus 13 jaar, wendde Esaw zich tot de avodah zara en Ja'aqov tot de jesjives. Esaw werd een jager, maar niet alleen in de letterlijk zin van het woord. Zo raakte hij bedreven zijn vader onmogelijke vragen te stellen hoe het gekomen is dat Jitschak zo'n buitengewoon vroom mens is. Zo vroeg hij hoe tienden van zout en stro genomen moest worden, terwijl hij heel goed wist dat deze zaken niet aan tienden onderworpen waren. Esaw won zijn vaders liefde door hem gewetensvol te dienen. Zo legde hij de jachtbraad in de mond van Jitschak zodat Jitschak vers en smakelijk vlees kon eten. Ja'aqov echter was moreel normaal. Hij zei wat hij dacht en was nooit dubbelzinnig of bedrieglijk. Hij gebruikte zijn tijd door studie in de tenten van Sjem en Eber.
'Esaw betekent volledig ontwikkeld. 'Zij' (iedereen) noemden hem zo, omdat hij als kind zoveel haar had, waardoor hij als kind een aantal jaren ouder leek (Rasji).
Ja'aqov werd door hem genoemd en Ja'aqov staat hierdoor in contrast met Esaw. Toch spreekt de Tora niet over wie Ja'aqov deze naam heeft gegeven. Het kan zjin dat Hasjem Jitschak die opdracht heeft gegeven, of dat dit Jitschak initiatief is. Zijn naam is in ieder geval een woordspeling op het woordje hiel...'ekev. Ja'aqov greep Esaw bij de geboorte - de worsteling ging dus gewoon door - bij de hiel van Esaw (Rasji).
Wonderlijk dat deze tweeling al vanaf de baarmoeder tot hun dood in strijd met elkaar waren en hun nakomelingen tot tot op heden...
De eeuwige rivaliteit tussen de broers werd geïntensiveerd door Esaw's vastberadenheid om Ja'aqov op de juiste moment te doden. Het was duidelijk dat zijn nakomelingen hetzelfde tot op de dag van vandaag zou proberen. Maar zoals Haggadah (die wij tijdens Pesach lezen) verklaart: de Heilige, Gezegend is Hij, redt ons van hun hand.
Rasji verklaart dat Esaw tijdens het leven van Jitschak zijn vader geen leed wilde veroorzaken. Wellicht was hij bang voor de vloek die hij misschien onherroepelijk over zich heen zou roepen wanneer hij Ja'aqov tijdens het leven van Jitschak zou doden en de zegen zal omgedraaid worden in een vloek (RaBaN). Des ondanks vreesde Rivqa voor Ja'aqov's leven, ook al was Jitschak nog in leven. Ja'aqov's dagelijks aanwezigheid zou Esaw misschien uiteindelijk zijn beheersing doen verliezen. Ook al verzekerde Esaw Ja'aqov niet te doden tijdens het leven van Jitschak, stuurde zij Ja'aqov toch naar haar broer Lavan (Or HaChaim).
|